อกุศลทางมโนทวาร

ธิดารัตน์ ถ้าเจาะถามว่า ทางปัญจทวาร อกุศลทางปัญจทวาร หรืออกุศลทางมโนทวาร แต่ถ้าเป็นไปกับการกระทำกรรม ให้ผลได้ ทยอยให้ผลได้หมด แต่ต้องมีการกระทำกรรม เพราะฉะนั้นเพียงแค่อกุศลเกิด ยินดีพอใจหรือไม่พอใจ ไม่ได้มีการล่วงกายทุจริต หรือวจีทุจริต จะให้ผลได้อย่างไร ไม่อย่างนั้นอกุศลจิตที่เกิดกลุ้มรุมทุกๆ ขณะ ให้ผลหมด ตายแน่ๆ แค่สำเร็จเป็นกรรมให้ผลก็แย่แล้ว

เพราะฉะนั้นถ้าลงรายละเอียดไป ท่านถึงแสดงนานักขณิกกัมมปัจจัยต่อเมื่อมีปัจจยุปบัน และไม่ใช่กรรมที่สำเร็จแล้วทุกกรรม เจตนาในนั้นจะเป็นนานักขณิกกัมมปัจจัยทั้งหมด จะเป็นต่อเมื่อมีเหตุมีปัจจัยมีผล ซึ่งมีจิตชาติวิบากเกิดขึ้น ตัวเจตนาที่ดับไปนั้นจึงจะเป็นนานักขณิกกัมมปัจจัย

เพราะฉะนั้นในขณะที่กุศลจิตหรืออกุศลจิตที่เป็นไปกับการกระทำกรรม เจตนาขณะนั้นก็เป็นแค่สหชาตกัมมปัจจัย