ขณะที่สติเกิด เป็นไปในทางดี

ดูเป็นเรื่องที่ยุ่งยากหรือเปล่าคะ ธรรม หรือเป็นเรื่องใหม่ที่เราไม่เคยได้ฟัง แล้วเราก็มาเข้าใจขึ้นทีละเล็กทีละน้อยว่า สิ่งที่เราเคยเข้าใจผิด ผิดเพราะว่าเรายังไม่ได้เริ่มเรียน แต่ถ้าเริ่มเรียนแล้ว เราก็สามารถจะเข้าใจได้ แล้วความเข้าใจของเราจะชัดเจนด้วย แม้แต่คำว่า “สติ” ต่อไปนี้เราก็จะรู้ ขณะใดที่เป็นกุศล ขณะนั้นจึงเป็นสติ ถ้าไม่ใช่กุศล ขณะนั้นจะใช้คำว่าสติก็ใช้ในภาษาไทยกันเองแต่ไม่ใช่สภาพชองสติ สติจริงๆต้องระลึกเป็นไปในกุศล กำลังโกรธ สติเกิดไหมคะ ไม่เกิด แต่พอระลึกได้ว่าไม่ดี โกรธนี้ คนที่เราโกรธเขากำลังสบาย กำลังเป็นสุขสนุกสนาน เราคนเดียวกำลังเดือดร้อน กำลังไม่สบายเลยสักนิด จิตใจกำลังขุ่นมัวเต็มที่ แล้วใครทำให้ เราทำเอง ถ้ามีปัญญาจริงๆ เห็นโทษของอกุศล ขณะนั้นเป็นสติ ไม่ใช่เราอีกเหมือนกัน

เพราะฉะนั้นให้ทราบว่าขณะใดสติเกิด ขณะนั้นเป็นไปในทางที่ดี แต่ว่าขณะใดที่เป็นไปในทางที่ไม่ดี ขณะนั้นสติก็ไม่เกิด แล้วเราก็อยากจะมีสติเยอะๆ ใช่ไหมคะ นั่นเพียงอยาก แต่ว่าเราไม่สามารถจะได้สติด้วยความอยาก ต้องได้ด้วยการเจริญอบรมทีละเล็กที่ละน้อย จึงจะมีความมั่นคงขึ้น

ทุกสิ่งทุกอย่างไม่ใช่มีอยู่แล้ว แต่ต้องอบรมในทางที่ดี ไม่ว่าจะเป็นสมถะ หรือวิปัสสนา อย่างสติก็ต้องมีการระลึกได้บ่อยๆ ขณะที่ฟังแล้วเข้าใจขณะนั้นก็เป็นสติถ้ากำลังฟังแล้วนึกเรื่องนั้นเรื่องนี้ขณะนั้นเป็นสติไหมคะ ไม่เป็น ขณะนั้นก็เป็นอกุศล ซึ่งเราก็บังคับไม่ได้อีก แต่เราเริ่มเข้าใจแล้วว่า ลักษณะของสติต้องต่างกับขณะที่เป็นอกุศล

ถ้าเราโกรธใครแล้วมีคนมาบอกว่าโกรธมากๆ ดีนะ ขณะนั้นถ้าเราเห็นด้วย เป็นสติหรือเปล่าคะ ไม่เป็น แต่ถ้ามีคนบอกเรา บอกว่าความโกรธไม่มีประโยชน์เลย ถ้าเราพิจารณาแล้วเห็นจริงๆ ขณะนั้นเป็นสติ เป็นไปในทางที่ดีงามทั้งหมด เราก็สามารถที่จะแยกออกได้ว่าธรรมไหนดี ธรรมไหนไม่ดี แล้วใครจะต้องการสิ่งที่ไม่ดีกับตัวเอง แต่เพราะความไม่รู้ต่างหากเราจึงสะสมสิ่งที่ไม่ดีมากๆ แล้วเราก็ต้องมาแก้สิ่งที่ไม่ดีของตัวเราเอง ซึ่งคนอื่นแก้ให้ไม่ได้เลย