ไม่เป็นมิตรกับใครหรือเปล่า
ท่านอาจารย์ ไม่ชักนำในสิ่งที่ไม่ดี ในขณะนี้การฟังธรรมก็เพื่อที่จะให้พระธรรมเตือนให้ประพฤติในทางที่ดี แต่ไม่ได้หมายความว่า เราจะรู้แต่เพียงคำแปล เรื่องราว แต่ก็ยังไม่เป็นมิตรเท่าที่สมควร จะเป็น เพราะเหตุว่าบางคนก็อดทนคำของคนอื่นไม่ได้ หรือความประพฤติของคนอื่นไม่ได้ หรือความคิดเห็นของคนอื่นไม่ได้ ทั้งหมดขณะนั้นจิตเป็นอกุศล โทสะ ความขุ่นเคืองใจเกิดขึ้นเมื่อไร ตัวโทสะเป็นมิตรหรือเปล่า ไม่เป็น แล้วโทสะเกิดเพราะใคร คิดถึงใคร ขณะนั้นคนที่เราโกรธ เป็นมิตรหรือเปล่าในขณะที่เราโกรธเขา ไม่เป็นเลย เหมือนกับเขาเป็นศัตรู เป็นบุคคลที่เราไม่ชอบ ไม่พอใจ แต่ความบริสุทธิ์ของพระศาสนาก็คือว่า ให้ปัญญาเห็นถูกต้องตามความเป็นจริง ความไม่ดีแม้เพียงเล็กน้อย ควรจะเก็บไว้ไหม หรือควรที่จะขัดเกลา เพราะกว่าจะขัดเกลาได้หมด ก็ลองคิดดู มองไม่เห็นอกุศล ถ้าเห็นก็น่าตกใจ เห็นโลก เห็นจักรวาลมากมาย แต่ก็ยังไม่เท่ากับอกุศลที่ได้สะสมมา โดยเฉพาะความไม่รู้ ไม่รู้ในสิ่งที่กำลังปรากฏ เมื่อไม่รู้แล้ว ก็เป็นเหตุให้เกิดรักบ้าง ชังบ้าง แค่คิดยังไม่พอ ก็ยังออกมาทั้งกาย และวาจา ตั้งแต่เล็กๆ น้อยๆ จนสามารถถึงประทุษร้ายเบียดเบียนได้มาก พระผู้มีพระภาคไม่ทรงอนุเคราะห์ให้ใครมีแม้เพียงอกุศลเพียงเล็กน้อย เพราะว่าเห็นว่าเป็นโทษจริงๆ
เพราะฉะนั้นพระธรรมทั้งหมด กัลยาณมิตร ทำให้เป็นผู้เป็นมิตรที่ดี ที่ประเสริฐสุด ที่ไม่มีใครจะเปรียบได้ เพราะว่าจะไม่ชักนำไปในทางที่ไม่ดี เพราะฉะนั้นวันนี้ก็ไม่ใช่เพียงแต่อ่าน แล้วก็ฟัง แล้วก็จำ แต่ว่าเป็นมิตรกับใครขณะนี้หรือเปล่า ตอบตรงๆ ไม่ต้องให้ใครได้ยินก็ได้ แต่ว่าเป็นผู้ที่ตรงต่อธรรม ความจริงต้องเป็นความจริง ต้องเป็นสัจธรรม ถ้าเกิดไม่ชอบใคร เป็นอกุศลแน่นอน ของใคร ของตัวเอง แล้วก็จะให้มีมากๆ ต่อไปอีก หรือว่าเห็นโทษ
นี่เป็นสิ่งที่จะทำให้เราเห็นพระคุณของพระผู้มีพระภาคที่ทรงแสดงธรรมโดยละเอียดยิ่ง แม้ในเรื่องของมิตร ในเรื่องของผู้เป็นคนดี ผู้ที่มีปัญญาต่างๆ เหล่านั้น ก็ให้รู้ถูกตามความเป็นจริง เป็นผู้ที่ตรงต่อตัวเอง