ฟังแล้วก็ยังมีเราที่จะทำ แล้วจะทำยังไงได้
สุ. ไม่ได้หมายความว่าเราจะต้องมาคิดว่าตอนไหน ตรงไหนที่เราละ ค่อยๆ เป็น ค่อยๆ ไป แม้แต่การฟังวันนี้ ขณะนี้ ก็ละความไม่รู้ ค่อยๆ ละ ค่อยๆ เข้าใจขึ้น จะหมดเมื่อไหร่ โสตาปัตติมรรคจิตเกิดเมื่อไหร่ ก็ดับเป็นสมุจเฉทไม่เกิดเมื่อนั้น
ผู้ถาม ค่อยๆ เข้าใจขึ้น แต่ก็ยังไม่เคยถึงสักหนึ่งแวบ
สุ. ตามความเป็นจริง เป็นผู้ตรง และไม่ต้องไปหวังหรือคอยด้วย ยิ่งหวัง ยิ่งคอย ยิ่งช้า แต่ถ้ามีความเข้าใจขึ้น ก็มีการที่มีปัจจัยที่สติสัมปชัญญะจะเกิด เพราะว่าก็เป็นสภาพธรรมตามปกติ ตามธรรมดา ความไม่รู้บังอยู่ใช่ไหม ไม่สามารถที่จะทำให้เข้าใจลักษณะนั้นได้ อาศัยการฟัง ค่อยๆ เพิ่มการฟังขึ้น เพื่อละความไม่รู้ ไม่ใช่เพื่อได้ความรู้ แต่เพื่อละความไม่รู้ และสภาพที่ละความไม่รู้ นั่นเป็นความรู้ เพราะว่าถ้าเป็นความรู้ก็ละความไม่รู้ได้ เพราะฉะนั้นขณะใดที่เข้าใจก็คือกำลังละความไม่เข้าใจ ขณะที่เริ่มรู้ก็ค่อยๆ เริ่มละความไม่รู้ แต่ไม่ใช่เรา ต้องรู้อย่างนี้ด้วย และกว่าจะรู้อย่างนี้ได้จะนานสักแค่ไหน
ผู้ถาม สติระลึกธรรม ตรึกธรรม ตรึกก็เป็นภาษาไทย อาจจะตรึกผิด ตรึกถูก ตรึกไปตรึกมา ก็ไปตรึกอยู่ตรงคำที่ท่านอาจารย์นิมิตพยัญชนะนั่นแหละ
สุ. เวลานี้อุปสรรคหนึ่งก็คือว่าฟังเข้าใจว่า ธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตาเข้าใจโดยชื่อ แต่มีเราที่จะทำ แล้วจะทำยังไงได้ ฟังแล้วก็ยังมีเราที่จะทำ จนกว่าจะรู้ว่าแม้แต่คิดอย่างนี้ก็ปรุงแต่งแล้วจากการที่ได้สะสมมาที่จะคิดอย่างนี้ ทุกอย่างทุกขณะเกิดขึ้นเพราะการปรุงแต่งทั้งสิ้น ตราบใดที่ไม่รู้ก็เป็นเราไปทั้งหมดเลย แล้วเราจะทำยังไง แล้วเมื่อไหร่เราจะรู้ ใช่ไหม นี่คือการสะสมอวิชชาความไม่รู้ และความยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นตัวตน แม้ได้ฟังธรรมแล้ว การสะสมมามากก็จะปรุงแต่งให้เกิดความคิดว่าแล้วจะทำยังไง นั่นคือความเป็นเรา จนกว่าจะรู้จริงๆ ว่า แม้แต่คิดขณะนั้นก็ปรุงแต่งจากการที่สะสมมาที่จะเป็นอย่างนั้น
ผู้ถาม สติระลึกอย่างไร ให้เป็นหน้าที่ ทำตามหน้าที่
สุ. หน้าที่ของใคร
ผู้ถาม หน้าที่ของแต่ละคน แต่ละคน ไม่มีโลภะ ไม่มีโทสะ
สุ. หน้าที่ของเรา หรือว่าหน้าที่ของโลภะ หน้าที่ของโทสะ หน้าที่ของสติ ถ้าฟังเข้าใจก็คือไม่มีเรา แต่ถ้าฟังแล้วมีเรา หน้าที่ของเรา ก็ต้องฟังต่อไปจนกระทั่งรู้ว่าโทสะก็เป็นธรรม ไม่ใช่เรา ทุกอย่างเป็นธรรมที่ทำหน้าที่ของธรรมทั้งหมด กว่าจะรู้คือปัญญา ถ้าไม่รู้ก็คืออวิชชา แต่ก็เป็นหน้าที่ของธรรมทั้งหมด
ที่มา ...