แทนคุณด้วยความดี
ผู้ฟัง ช่วยอธิบายเรื่องของความดี เพราะความดีก็ต้องเป็นความดี
ท่านอาจารย์ ต้องไม่ลืมว่า ธรรมะเป็นธรรมะ เปลี่ยนไม่ได้ แล้วต้องตรงด้วย ถ้าธรรมะที่เป็นกุศล แล้วจะบอกว่า ธรรมะนั้นเป็นอกุศลก็คือความเข้าใจผิดของคนนั้น แต่จะเปลี่ยนกุศลให้เป็นอกุศลไม่ได้เลย
ด้วยเหตุนี้ปัญญาคือความเข้าใจถูก การเห็นชอบ เห็นตรงตามความเป็นจริงของสภาพธรรมะนั้น เพราะฉะนั้น ใช้คำว่า “กตัญญู” หมายความว่า รู้ คือต้องรู้ความดีว่า ความดีเป็นความดี ไม่ใช่ไปเห็นความดีเป็นความชั่ว หรือเข้าใจว่า ความชั่วเป็นความดี เพราะฉะนั้น กตัญญู ก็คือตรง เป็นผู้รู้
ถ้าจะคิดถึงวันแม่ วันนั้นแม่เจ็บมากกว่าที่เราจะมีชีวิตได้ ถูกต้องไหมคะ เป็นของธรรมดา แล้วสามารถทนความเจ็บปวดนั้น แล้วน้ำนมหยดแรกก็ตามที่ทำให้มีชีวิตต่อไปมาจากใคร
เพราะฉะนั้น ก็จะเห็นได้ว่า คุณความดีก็เป็นคุณความดี แต่ถ้าพ่อแม่ไม่ดี ความตรงก็คือว่า ความดีคือส่วนหนึ่ง คือการเป็นพ่อเป็นแม่ ส่วนความไม่ดีเป็นของแต่ละคน ใครจะไปเปลี่ยนแปลงบุคคลนั้นให้เป็นอย่างอื่นไม่ได้ แต่เราจะระลึกถึงความดีที่คนอื่นทำให้ต่อเรา นั่นชื่อว่าเป็นผู้ที่รู้คุณ คือใครที่มีความดี และทำความดีกับเรา เราก็รู้คุณ คือ ความดีที่เขาได้กระทำต่อ
เพราะฉะนั้น การตอบแทนคุณไม่ใช่ให้ประพฤติชั่ว การตอบแทนคุณโดยประพฤติชั่ว ไม่ใช่การตอบแทนคุณ ต้องเข้าใจถูกต้องด้วย ความดีคือคุณ เพราะฉะนั้น จะตอบแทนคุณก็คือทำความดีตอบ ไม่ใช่ไปทำความชั่วตอบ
เพราะฉะนั้น จริงๆ แล้ว อย่างเวลาที่เราบอกว่า รู้คุณ แล้วก็แทนคุณ ถ้าเราเข้าใจดีว่า ไม่ดี ไม่ตรง
เพราะฉะนั้น มีใครบ้างที่รู้จักคุณของความดี แล้วจะไม่ทำความดี คนที่ทำความชั่ว คือ คนที่ไม่รู้คุณของความดี ไม่เห็นว่าความดีมีคุณ ไม่เห็นว่า ความดีมีประโยชน์จึงกระทำชั่ว แต่ถ้าเป็นผู้รู้คุณจริงๆ ว่า คุณคือความดี นำสิ่งที่ดีมาให้ ไม่สามารถจะไปเปลี่ยนความดีให้เป็นความชั่วได้ ถ้ารู้คุณจริงๆ ตอบแทนคุณ คือ ทำความดี แต่ถ้าทำความชั่ว ไม่ใช่การตอบแทนคุณ ถ้าจะตอบแทนผู้มีคุณที่ดียิ่ง ก็คือให้ท่านมีศรัทธา ให้ท่านมีปัญญา ที่แสดงไว้ว่า ไม่ว่าจะเป็นทรัพย์สินเงินทองให้สักเท่าไร ก็เป็นแต่เพียงสิ่งที่หมดไปได้ แต่ถ้าผู้ใดสามารถฟังธรรมะ เข้าใจธรรมะ มีศรัทธาขึ้น ลูกคนไหนทำให้พ่อแม่เป็นอย่างนั้นได้ ลูกคนนั้นก็ได้ตอบแทนคุณ