น่ากลัวกว่าผี

    ทุกอย่างเป็นความจริง กลัวมีจริง กลัวผีก็มีจริงๆ ถ้าไม่มีธาตุรู้ ไม่มีจิตก็ไม่มีสังสารวัฏ ปรินิพพานไปแล้วจะมีสังสารวัฏได้อย่างไร เมื่อไม่มีธาตุรู้เกิดขึ้น อะไรก็ไม่ปรากฏ แต่ทุกขณะขาดไปไม่ได้ เพราะเหตุว่าเกิดสืบต่อ จะรู้หรือไม่รู้ก็ตาม

    เพราะฉะนั้น กลัวมี กลัวผีก็มี ใครไม่กลัวผี เพราะไม่รู้ว่า ผีคืออะไร ถ้ารู้จะยิ่งกลัวหรือเปล่า เพราะฉะนั้น จะเห็นได้ว่า ถ้าเข้าใจธรรมะ สิ่งที่มีจริง ไม่พ้นจากตาเห็น ได้ยินทางหูแล้วก็คิด ได้กลิ่นแปลกๆ เดี๋ยวจะกลัวกันอีก กลิ่นแปลกมีแน่ๆ แต่ก็เป็นเพียงกลิ่นที่ปรากฏแล้วก็หมดไป ถ้าเข้าใจอย่างลึกซึ้งจริงๆ กลัวอะไร กลัวกลิ่นหรือ ก็ไม่ใช่ แต่ความคิดว่า สิ่งนั้นเป็นอะไร ด้วยความไม่รู้

    เพราะฉะนั้น ก็เป็นลำดับขั้นว่า ความกลัวจะลดลงไปได้ก็ต่อเมื่อเข้าใจความจริงเพิ่มขึ้น ไม่กลัวกิเลส แต่กลัวผี คิดดูก็แล้วกัน เพราะไม่รู้ แต่ถ้ารู้ และกิเลสน้อยลง ก็เข้าใจมากขึ้น มีแต่เสียง ถ้ารู้ความจริงในขณะนั้น เสียงจะเป็นอะไรได้ไหม นอกจากเป็นเสียง กลิ่นจะเป็นอะไรได้ไหม นอกจากเป็นกลิ่น คิดเป็นอะไรได้ไหม เป็นคิดแล้วก็ดับ

    เพราะฉะนั้น มั่นคงที่จะเข้าใจความจริง เพียงแต่เราคิดถึงสิ่งที่ปรากฏ ถ้าไม่คิดก็ไม่กลัว มีคนหนึ่งไปต่างประเทศ และพักที่โรงแรมที่มีชื่อเสียงว่าผีดุ แต่เขาไม่รู้ ตอนกลางคืนเขานอน เตียงก็โยก เขาก็คิดว่า คงมีแผ่นดินไหวที่ไหนก็ไม่รู้ แล้วก็หลับต่อ เห็นไหมคะ หลอกไม่สำเร็จ เพราะคนนั้นไม่กลัว แต่ตราบใดที่มีกิเลสต้องกลัว แต่แล้วแต่จะกลัวอะไร บางคนบอกว่าไม่กลัวผี แต่กลัวคนมากกว่า ก็แล้วแต่ กลัวอะไรก็คือกลัวนั่นแหละ แต่ให้รู้ว่า กลัวก็คือความไม่พอใจในสิ่งหนึ่งสิ่งใดในรูปแบบต่างๆ เวลาโกรธก็แสดงว่าไม่ชอบสิ่งนั้น ไม่ว่าจะทางตา หรือทางหู ได้ยินคำพูด หรือเห็นอะไรก็ตามแต่ หรือแม้แต่เรื่องที่คิด เวลามีกลิ่นที่เราไม่ชอบ ขณะนั้นคงไม่กลัว เพียงไม่ชอบ แต่สภาพธรรมะใดๆ ก็ตามที่ไม่ทำให้ติดข้อง แต่ทำให้อยากพ้นๆ ไปเสีย ตกใจมาก ทั้งหมดจะใช้คำว่า “โทสะ” แต่หมายความถึงสภาพธรรมะอย่างหนึ่งจริงๆ ซึ่งไม่ต้องการสิ่งนั้นเลย แต่ว่าออกมาในรูปเป็นเสียใจบ้าง เป็นน้อยใจบ้าง เป็นขุ่นใจบ้าง เป็นโกรธบ้าง เป็นริษยา เป็นอะไรก็ตามแต่ทั้งหมดที่ทำให้ไม่เป็นสุข และรู้สึกว่าไม่ชอบทั้งหมด

    เพราะฉะนั้น ถ้าเข้าใจจริงๆ รู้จริงๆ ว่า กลัวก็คือลักษณะของความไม่พอใจในสิ่งนั้น ไม่อยากให้สิ่งนั้นเกิดขึ้น ไม่เห็นกลัวการปฏิบัติผิดหรือคะ น่ากลัวยิ่งกว่าผีอีก ผีนานๆ มา แต่ความเห็นผิดอยู่เสมอเลย ตั้งแต่สักกายทิฏฐิ เห็นว่าเป็นเรา หรืออัตตานุทิฏฐิ เห็นว่าเป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด ถ้าไม่เห็นอย่างนี้ไม่มีทิฏฐิ เพราะเป็นธรรมะแต่ละหนึ่ง