เหมือนพร้อมกันแต่คนละขณะ

ผู้ฟัง ท่านอาจารย์คะ แล้วสติระลึกรู้สภาพธรรมที่เห็น คือระลึกรู้ได้ทีละ ๑ ขณะ สตินั้นก็ต้องดับ จะระลึกรู้สภาพธรรมที่รู้เรื่อง หรือว่ารู้สิ่งที่เห็นนั้นเป็นอะไร สติก็ต้องระลึกรู้อีกขณะหนึ่ง ไม่ใช่ที่ระลึกรู้เห็น อันนี้หมายถึงการเกิดดับของสภาพธรรมะ ด้วย

ส. จิต และเจตสิกเกิดพร้อมกันดับพร้อมกันเร็วมาก เร็วแสนเร็วทีเดียว ซึ่งขณะนี้ทั้งๆ ที่จิตที่เห็นเกิดขึ้นโดยอาศัยตา จิตที่ได้ยินเสียงเกิดขึ้นโดยอาศัยหู แล้วตากับหูก็ห่างกัน ไม่ใช่ที่เดียวกัน มีอากาศธาตุแทรกคั่นอยู่ ไกลทีเดียว ทำไมเราคิดว่าพร้อมกัน ทำไมคิดว่าทั้งเห็นด้วย ทั้งได้ยินด้วย ทั้งนี้ก็เพราะความรวดเร็วของการเกิดดับของจิต

เพราะฉะนั้น จะเห็นได้ว่า จิตเกิดดับเร็วจนเกินกว่าจะไปคิดนึกว่าเร็วแค่ไหน ส่วนรูป บางคนก็อาจจะคิดว่ารูปนี้คงจะดับช้า เพราะว่าค่อยๆ เกิดค่อยๆ โต ค่อยๆ แก่ ค่อยๆ ตาย แต่ความจริงไม่ใช่เลย รูปดับเร็วมากด้วย เพียงแต่ว่าช้ากว่าจิตเท่านั้นเอง เพราะว่ารูปๆ หนึ่ง จะเกิดขึ้น และดับไป เมื่อจิตเกิดดับไป ๑๗ ขณะ ก็ต้องนับว่าเร็วมากทีเดียว ในขณะนี้ที่กำลังเห็น และได้ยิน เหมือนพร้อมกัน แต่รูปมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ เพราะฉะนั้น ในระหว่างเห็นกับได้ยิน รูปใดเกิด รูปนั้นดับแล้ว