ทำไมจิตเกิดทีละดวง
ผู้ฟัง ผมจะถามต่อไปว่า จิตเกิดได้ทีละ ๑ ดวง ส่วนเจตสิกอย่างน้อยก็ ๗ ดวง ใช่ไหมครับ ขั้นต่ำ ส่วนมากก็มากกว่านี้ ทีนี้ เจตสิกสามารถเกิดกับจิตได้ทีละหลายๆ ดวงแต่ทำไม จิตเกิดได้ทีละดวง อยากจะให้อาจารย์อธิบายให้ฟังหน่อยครับ
ท่านอาจารย์ สภาพธรรมเป็นอย่างไร ทรงตรัสรู้ ทรงแสดงตามความเป็นจริงของสภาพธรรมนั้น แต่ไม่ใช่เรื่องเราจะไปคิดอย่างอื่น ทำไมไม่เป็นอย่างนี้ หรือทำไมไม่เป็นอย่างนั้น แต่ก็ต้องทราบตามความเป็นจริงว่า การที่จิตจะเกิดขึ้นได้ต้องมีปัจจัย และปัจจัยก็คือเจตสิก ซึ่งจะต้องกระทำหน้าที่ของเจตสิกนั้นๆ ในขณะที่เกิดกับจิต อย่างเช่นในขณะที่เห็น เราไม่เคยรู้เลยว่า มีสัญญาเจตสิกเกิดกับจิตที่เห็น สัญญาเจตสิกคือสภาพธรรมะชนิดหนึ่ง ซึ่งไม่ใช่จิต เป็นเจตสิกซึ่งมีหน้าที่จำ
เพราะฉะนั้น ค่อยๆ เข้าใจความจริงไปทีละเล็กละน้อย จนกว่าเราสามารถที่จะรู้ลักษณะซึ่งไม่ใช่ตัวตนจริงๆ