โลกสาม

    โลกคืออะไร ทำไมจึงมีโลก และโลกในความคิดของคนทั่วไปต่างจากโลก ตามความเป็นจริงอย่างไร

    เราเกิดมาในโลก มีโลกแน่ๆ ใช่ไหม หรือใครว่าไม่มีโลก โลกนั้นคืออะไร โลกนั้นคือที่อยู่ชื่ออาศัย แต่ว่าถ้าคิดจริงๆ ถ้าไม่มีอะไรเกิดขึ้นเลยสักอย่างหนึ่ง ไม่มีอะไรเลยทั้งสิ้น มีโลกหรือไม่ ไม่มีแน่นอน แต่เมื่อมีสิ่งหนึ่งสิ่งใดเกิด นั่นแหละโลก มีแล้ว เป็นสิ่งนั้นแล้ว

    เพราะฉะนั้น โลกในความคิดของคนทั่วๆ ไปก็คือว่าโลกกว้างใหญ่ และก็มีทุกสิ่งทุกอย่าง มีต้นไม้ภูเขา มีทะเลสาบ มีดาว มีอะไรก็ได้ มองเห็น มีพระอาทิตย์ มีพระจันทร์ เพราะฉะนั้น ก็แสดงให้เห็นว่า ต้องมีสิ่งที่เกิดขึ้นแล้วแต่ว่าจะเกิดเป็นอะไร ไม่ว่าจะเป็นดวงจันทร์ ดวงดาว ดวงอาทิตย์ ก็ต้องเกิด ถ้าไม่เกิดก็ไม่มี

    เพราะฉะนั้น สิ่งที่เกิดนั้นแหละเป็นโลกแต่ละหนึ่งๆ เพราะฉะนั้นโลกนี้มีภูเขา ภูเขาก็ต้องเกิด ถ้าไม่เกิดก็ไม่มีภูเขา ต้นไม้ก็ต้องเกิด ถ้าไม่เกิด ก็ไม่มีต้นไม้ ถูกต้องไหมคะ ทุกอย่าง แต่มีปัจจัยที่จะให้เกิดทั้งหมดเลยโดยไม่มีใครสามารถที่จะไปรู้ได้ว่าขณะนี้ทุกอย่างที่ปรากฏว่ามี เกิดเพราะมีเหตุปัจจัย ถ้าไม่มีเหตุปัจจัยก็เกิดไม่ได้ อย่างเมล็ดข้าว ถ้าไม่เอาไปปลูก ไม่มีนา ไม่มีน้ำ จะมีต้นข้าวไหม ก็ไม่มี แต่ว่าเราเห็นเพียงข้าว แล้วเราก็ไม่ได้คิดอะไรเลย แต่ว่าตามความจริง ไม่ว่าอะไรก็ตามที่ปรากฏ สิ่งนั้นต้องมีการเกิดขึ้น และจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อมีเหตุปัจจัย แม้โลกนี้ที่เราคิดว่าเป็นโลก ที่อยู่ที่อาศัย ที่เรากำลังอยู่ในโลกก็ต้องมีการเกิดขึ้น จากการที่ทรงตรัสรู้ ทรงตรัสรู้ว่าทุกสิ่งทุกอย่างที่ไม่รู้อะไรแต่ก็เกิดมีเพราะมีเหตุปัจจัย โลกที่เรายืนรู้สึกไหมว่ามีคนยืนอยู่บนโลก โลกไม่รู้อะไรเลย แต่มีโลก คือมีสิ่งที่แข็งๆ ถูกต้องไหม เมื่อกระทบตรงไหนก็แข็งตรงนั้นโดยการกระทบ เพราะฉะนั้นสิ่งที่กระทบได้มีจริงๆ เกิดจริงๆ มีจริงๆ ขณะที่คนทั้งหลายไม่สามารถที่จะรู้ความจริงว่าสิ่งหนึ่งสิ่งใดที่มีขึ้น เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย สิ่งนั้นดับไม่กลับมาอีกเลย แต่ก็มีปัจจัยที่จะทำให้มีการเกิดขึ้นทั้งหมดของโลกนี้ทุกสิ่งทุกอย่าง ไม่ว่าจะพูดถึงอะไร กระทบอะไร สัมผัสอะไร เห็นอะไร แตะต้องอะไร แม้คิดก็เป็นโลกที่ถ้าไม่เกิดก็ไม่คิด เพราะฉะนั้นทุกอย่างที่มีเพราะกิดขึ้น แต่ไม่สามารถที่จะรู้ว่าเกิดจากอะไร เพราะอะไร จนกว่าจะมีการตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และทรงแสดงว่าโลกที่เป็นที่เกิดที่เต็มไปด้วยต้นไม้ ภูเขาที่เกิดของพืชพรรณต่างๆ กับอีกโลกหนึ่งคือโลกที่เกิดขึ้นรู้ ต่างกัน โลกซึ่งเกิดจริงแต่ไม่สามารถจะรู้อะไรได้ ดวงอาทิตย์รู้อะไรหรือไม่ ไม่รู้ ดวงจันทร์รู้ไหม ดวงดาว แผ่นดิน แม่น้ำ ภูเขามีจริง แต่ไม่รู้ เพราะฉะนั้นก็เป็นโลก คือสิ่งที่เกิดขึ้น มี แต่ไม่สามารถจะรู้อะไรได้ประเภทหนึ่ง แต่ว่าถ้าจะมีเพียงเท่านี้ ก็เป็นไปไม่ได้ เพราะเหตุว่าไม่มีใครสามารถที่จะไปสร้าง ไปทำอะไรให้เกิดขึ้นได้เลย แต่สิ่งที่มีต้องเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย เพราะฉะนั้นยังมีอีกโลกหนึ่งคือโลกของสิ่งที่เกิดขึ้นรู้ เกิดขึ้นได้ยินเสียง เสียงเกิด แต่เสียงไม่รู้อะไร แต่เสียงไม่ปรากฏถ้าไม่มีอีกโลกหนึ่ง อีกธาตุหนึ่ง อีกธรรมะหนึ่ง ซึ่งเกิดขึ้นได้ยินเสียงที่กำลังปรากฏในขณะนี้

    เพราะฉะนั้น เริ่มเข้าใจความหมายของโลก ไม่มีอะไรเลยทั้งสิ้น แล้วสิ่งหนึ่งสิ่งใดก็ตามที่เกิดมี สิ่งนั้นแหละเป็นโลก เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย แล้วก็ดับไปแล้วก็ไม่กลับมาอีกเลย ลองหาสิ่งที่เคยมี เดี๋ยวนี้มีไหม ตอนเป็นเด็กๆ ทำอะไรบ้าง เดี๋ยวนี้อยู่ไหน แค่เมื่อวานนี้ นอนหลับแล้วไม่มีอะไรเหลือเลย วันนี้ทั้งหมดตั้งแต่ตื่นแล้วก็มีการเห็นการ การได้ยิน คิดนึก แล้วก็หมดไป ไม่เหลือเลย ขณะที่หลับสนิทไม่มีเหลือเลย ตื่นขึ้นมาก็โลกใหม่แล้ว อีกโลกหนึ่ง

    เพราะฉะนั้น ต้องเข้าใจความหมายของโลก สิ่งหนึ่งสิ่งใดก็ตามที่เกิดดับ สิ่งนั้นเป็นโลกทั้งหมด มีทั้งโลกที่ไม่รู้อะไรไม่ใช่สภาพรู้ และโลกซึ่งเกิดแล้วต้องรู้ เพราะฉะนั้นจึงมีสัตว์โลก หรือภาษาบาลีจะใช้ว่า สตฺต โลก หมายความถึงสิ่งที่มีชีวิต นก หนู ปู ปลา คน ไม่ได้มีแต่รูปร่างกายซึ่งไม่รู้อะไร แต่มีธาตุรู้ ซึ่งก็เป็นโลกๆ หนึ่ง ต่างจากโลกอื่นซึ่งไม่รู้อะไร เพราะฉะนั้น โลกนี้ ธาตุนี้ ธรรมนี้ ไม่มีใครไปทำให้เกิดขึ้นเลย เหมือนกับดินที่แข็ง ต้นไม้ภูเขา ก็ไม่มีใครไปทำได้ แต่มีเพราะเหตุปัจจัย ถ้าไม่มี อะไรๆ ก็ต้องไม่มีเลย นานแสนนานมาแล้วก็ต้องไม่มี แต่นี่เพราะมีปัจจัยที่จะให้เกิดขึ้นเป็นอย่างนี้มาแล้ว นานแสนนาน

    เพราะฉะนั้น ก็มีสภาพรู้หรือธาตุรู้ ซึ่งประกอบกับรูปร่างอย่างหนึ่ง เราก็บอกว่าคนเกิด ถ้ารูปร่างอีกอย่างหนึ่ง เราก็บอกว่าช้างเกิด ถ้ารูปร่างอีกอย่างหนึ่งเราก็บอกว่างูเกิด แต่ความจริงก็คือว่ามีธาตุรู้เกิดขึ้น ซึ่งเกิดขึ้นได้หลากหลายมากก็เพราะกรรม ที่ได้ทำแล้ว ก็เป็นเรื่องที่สอดคล้องกันทั้งหมดที่ได้ทรงแสดงไว้ ใน ๔๕ พรรษา แต่การฟังแต่ละเรื่องที่จะเข้าใจจริงๆ ว่า เฉพาะเรื่องๆ เมื่อพูดถึงเรื่องโลก ไม่สงสัยเลย ว่า สิ่งหนึ่งสิ่งใดที่มีเมื่อเกิดขึ้นสิ่งนั้นเป็นโลก และสิ่งที่มีเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยนั้นก็ดับ ไม่มีสิ่งหนึ่งสิ่งใดซึ่งเกิดแล้วไม่ดับไป ดับไปแล้วก็ไม่กลับมาอีก นี่คือความหมายของโลก ไม่ว่าโลกไหนทั้งสิ้น สัตวโลกก็ไม่สงสัยใช่ไหม เมื่อมีธาตุรู้เกิดขึ้น นั่นแหละเป็นโลกโลกหนึ่ง ขณะนี้มีเห็นเกิดขึ้น สิ่งหนึ่งสิ่งใดที่เกิดขึ้นอาศัยปัจจัยจึงเกิดขึ้น เกิดแล้วก็ดับไป เพราะฉะนั้นความหมายของโลกซึ่งไม่เปลี่ยนเลย ก็คือสิ่งที่เกิดดับ