เมตตาลูกดีกว่าผูกพัน
ความรักความผูกพันในลูกนั้นเป็นธรรมดาของผู้ที่ยังมีกิเลสมีความติดข้องใน บุคคลอันเป็นที่รัก แต่ต้องตรงตามความจริงว่าความรักความผูกพันนำมาซึ่งทุกข์ โทษต่างๆ ส่วนเมตตาไม่นำมาซึ่งทุกข์โทษใดๆ และไม่มีประมาณคือไม่จำกัด เฉพาะในบุคคลที่เป็นที่รักเท่านั้น ดังนั้นการเลี้ยงลูกด้วยความรัก กับการเลี้ยง ลูกด้วยความเมตตา อย่างไหนจะดีกว่ากัน
ท่านอาจารย์ เมื่อต้องการสิ่งใดมีเงินก็ซื้อ เช่น สิ่งของ แต่สิ่งนั้นถึงแม้ว่าจะไม่ได้ใช้เงินซื้อแต่เป็นการกระทำต่างๆ การทะนุบำรุงการเลี้ยงดูต่างๆ ก็เพื่อจะให้สิ่งนั้นเป็นอย่างนั้น ต่างกันหรือเหมือนกันกับความต้องการ ไม่ว่าจะต้องการอะไรทั้งสิ้น ถ้าไม่เรียกว่าลูก เป็นธรรมเหมือนกันไหม เป็นที่ตั้งของความปรารถนา ที่จะให้เป็นอย่างนั้นโดยประการใดก็ตาม ด้วยความอุตสาหะของตนเองก็ได้ ที่จะให้เป็นอย่างนั้น ถึงอย่างนั้นก็ด้วยความต้องการ เป็นบุญหรือไม่ ถ้าเป็นความต้องการ แต่ถ้าเขาเกิดมา แล้วก็ใครจะเลี้ยงดูเขา ก็ต้องเป็นพ่อแม่ใช่ไหม เพราะฉะนั้นสิ่งที่จะให้ที่ดีที่สุดกับใครก็ได้ที่ผ่านเข้ามาในชีวิตที่จะต้องสามารถดูแลได้ เราก็ทำสิ่งที่ดีให้ เพราะฉะนั้นทำได้ทุกอย่าง ทั้งสองท่านมารดาบิดาก็มีบุตรด้วยกันสองครอบครัว ทั้งสองคนก็เลี้ยงดูบุตรแต่คนหนึ่งด้วยความผูกพัน กับอีกคนนึงด้วยความเห็นถูก ว่าที่จริงแล้วก็คือธรรมที่เกิดมาในฐานะที่จะต้องสงเคราะห์ช่วยเหลือเลี้ยงดู เพราะฉะนั้นก็ให้ทุกสิ่งทุกอย่างที่ดีที่สุดด้วยความหวังดี ด้วยความเมตตาจริงๆ ได้
แต่ว่าธรรมดาของมนุษย์ต้องรักลูก แต่เมื่อมีปัญญา ความรักลูกก็ค่อยๆ ลดน้อยลง มีความเมตตาเพิ่มขึ้น และลองคิดดูว่าพ่อแม่ที่เลี้ยงดูลูกด้วยความเมตตา กับพ่อแม่ที่เลี้ยงดูลูกด้วยความรัก อะไรจะเป็นประโยชน์กว่ากัน ให้ทุกอย่างเสมอเหมือนกันหมด เหมือนกับพ่อแม่ที่รักลูก แต่ว่ามีความเมตตาที่เป็นสิ่งที่เราจะให้เขาได้ในชีวิตนี้ ในฐานะซึ่งชาติหน้าก็ไม่ใช่ลูกแล้ว แต่ว่าชาตินี้ก็ให้สิ่งที่ดีที่สุด แล้วนอกจากลูก ยังคนอื่นอีกไหม เพราะเห็นว่าเกิดมาแล้วก็พบกันทั้งนั้น จะไม่ใช่ลูก จะเป็นมิตรสหายหรือจะเป็นอะไรก็ตามแต่ ก็เมื่อได้พบกันแล้ว สิ่งที่ดีที่สุดในการที่ได้พบกันก็คือให้สิ่งที่ดีที่สุด แล้วแต่ว่าจะเป็นความรู้ความอะไรก็ตามแต่ โดยไม่หวัง นั้นคือเมตตาซึ่งหาประมาณไม่ได้ หมายความว่าไม่ได้จำกัดแต่เฉพาะคนในครอบครัว แต่สำหรับทุกคนได้หมด และไม่มีความทุกข์เลย ซึ่งเกิดจากความเมตตาเพราะเหตุว่าไม่ได้หวังอะไรเป็นการตอบแทน แต่ถ้าเป็นโลภะเมื่อไหร่นำมาซึ่งความทุกข์ทั้งหมด โลภะเป็นโลภะ เมตตาเป็นเมตตา
เพราะฉะนั้นก็แสดงให้เห็นว่าปัญญาสามารถรู้ความต่าง โลภะไม่มีวันจะจบสิ้นไปได้ถ้าปัญญาไม่รู้สภาพธรรม ก็ต้องมี ไม่ใช่ไปห้ามแต่ว่าจากการฟังธรรม และเข้าใจขึ้น ปัญญานั้นจะทำให้รู้ความจริงว่าเป็นบุตรหรือมารดาบิดา ก็ชาตินี้ใช่ไหม ชาติก่อนเป็นบุตรหรือไม่ เป็นมารดาบิดาหรือไม่ ชาติหน้าจากไปไปเกิดเป็นอะไรก็ไม่รู้ และก็จะยังรักบุตรเหมือนอย่างที่เคยรักหรือ ก็เป็นไปไม่ได้ เพราะฉะนั้นความจริงก็คือว่าเป็นธรรมทั้งหมด สามารถที่จะรู้ความต่างของกุศลธรรม และอกุศลธรรม
การฟังธรรมต้องไตร่ตรอง พ่อแม่สองครอบครัวให้ทุกอย่างลูกเสมอเหมือนกันเลย คือให้สิ่งที่ดีทั้งหมดแต่ว่าครอบครัวหนึ่งด้วยความผูกพันด้วยความรัก อีกครอบครัวหนึ่งด้วยความเมตตา แม้ลูกจะเป็นสุขเพราะความรักชนิดไหน พ่อแม่รัก กับพ่อแม่เมตตา ถ้าบุตรไม่มีปัญญาบุตรก็ไม่รู้ เหมือนเลยเหมือนทุกอย่างดูแลทุกอย่าง ให้ทุกสิ่งทุกอย่างแต่เมตตาไม่โกรธ ไม่มีวันที่จะทำร้ายเพราะเห็นว่าไม่โกรธ ให้ทุกสิ่งทุกอย่างให้ความรู้ให้ความเข้าใจให้ความถูกต้องให้เหตุผล ส่งเสริมทุกอย่าง แต่ด้วยความเมตตา ไม่มีวันที่จะเป็นทุกข์ด้วย
อ. อรรณพ ท่านอาจารย์ โปรดขยายอีกหน่อยครับ เพราะว่าบางคนเขาอาจจะค้านได้ว่าเพราะด้วยความรัก และความผูกพันนี้ จึงทำให้แม่นี้สามารถทำทุกอย่างให้ลูกๆ ได้
ท่านอาจารย์ ไปฆ่าเขาก็ได้หรือ เพื่อลูกตัว เพราะรักลูกนี้อาจจะแรงไป แต่ว่าเรื่องต่างๆ ที่เกิดขึ้นนี้เหมือนเหลือเชื่อ แต่ก็มีที่จะปรากฏกำลังของอกุศลต่างๆ และความไม่รู้ เพราะฉะนั้นเมตตาไม่ให้โทษเลยกับใครทั้งสิ้นแม้กับตนเอง
อ. อรรณพ ลูกๆ เขาต้องการความรักจากพ่อแม่
ท่านอาจารย์ ถูกต้อง เพราะฉะนั้นเมตตาเหมือนเลย
อ. อรรณพ เขาต้องการให้พ่อแม่ลูบหัวเขา หรือว่าให้กำลังใจเขา
ท่านอาจารย์ ด้วยเมตตาได้ไหม
อ. อรรณพ ท่านอาจารย์จึงกล่าวว่าเมตตาจึงมีลักษณะเหมือนกับแม่ที่เราทำกับบุตรนั้นเอง แยกกันไม่ออก แต่โดยสภาพธรรมแล้ว โลภะหรือ
ท่านอาจารย์ แล้วก็ไม่ได้ลูบหัวแต่ลูก ลูบหัวคนอื่นก็ได้ด้วยเมตตา ไม่ใช่ลูบหัวเฉพาะลูกของตัวด้วยความรัก เมตตาหาประมาณไม่ได้ ไม่เคยบอกให้หยุดยั้งเพียงเท่านี้ เพียงแค่บุคคลนี้ บุคคลที่เฉยๆ บุคคลที่เป็นที่รัก บุคคลที่เป็นที่ไม่รัก ทั้งหมด ไม่เป็นพิษเป็นภัยเลย โลกสงบแน่