ความรู้สึกที่แตกต่าง

ความรู้สึกมีความหลากหลายแตกต่างกันไปตามสิ่งที่กระทบ ซึ่งเป็น สภาพธรรมที่ไม่ใช่เรา

ผู้ฟัง ท่านอาจารย์ แล้วสภาพธรรม ที่หิว หิวเป็น เพราะมีกายต้องหิว เพราะมีรูป ต้องหิว ใช่หรือไม่

ท่านอาจารย์ ดอกไม้หิว หรือไม่

ผู้ฟัง ไม่หิว

ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นหิวเป็นอะไร

ผู้ฟัง เป็นสภาพธรรมจริง ที่เกิดขึ้นขณะนี้

ท่านอาจารย์ มีสองอย่างที่จะต้องไตร่ตรอง จนกระทั่งเป็นความเข้าใจ ว่าไม่ใช่เรา เพราะเป็นอย่างหนึ่งอย่างใดในสอง คือสภาพธรรมที่มีจริง แต่ว่าไม่สามารถจะรู้อะไรได้เลย ไม่หิว ไม่โกรธ ไม่รัก ไม่ชัง แต่สภาพธรรมที่มี ใครห้ามไม่ให้เกิด ก็ไม่ได้ ห้ามแข็งไม่ให้เกิด ก็ไม่ได้ฉันใด ห้ามธาตุรู้ ไม่ให้เกิดขึ้นรู้ ก็ไม่ได้ฉันนั้น สภาพธรรมใดๆ ทั้งวัน พอศึกษาธรรมแล้ว ก็เริ่มที่จะไตร่ตรอง พิจารณา เข้าใจด้วยตัวเอง ว่าเป็นอะไร ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงพระธรรม ไม่ใช่ให้เราไปนั่งฟัง แล้วก็ตามไปๆ แต่ทุกคำประโยชน์อย่างยิ่ง คือให้ผู้ที่ฟัง เกิดปัญญาความเข้าใจถูก ของตนเองยิ่งขึ้น หิวเป็นอะไร

ผู้ฟัง เป็นนามธรรม

ท่านอาจารย์ เป็นนามธรรม เป็นความรู้สึก ใช่หรือไม่

ผู้ฟัง ใช่

ท่านอาจารย์ เป็นทุกข์หรือเป็นสุข หิว

ผู้ฟัง เป็นทุกข์

ท่านอาจารย์ ก็รู้จักทุกข์กายวิญญาณอีกอย่างหนึ่ง เจ็บก็ต้องอาศัยกาย ถ้าไม่มีกาย ก็ไม่เจ็บ ความรู้สึกเจ็บ ก็เป็นความรู้สึกที่เป็นทุกข์ทางกาย เราจะศึกษาอีกมาก แต่ละคำ แต่ต้องด้วยความเข้าใจจริงๆ ยิ่งขึ้น อย่าเพียงฟัง ถ้าเพียงฟังเเล้วก็เป็นโทษ เพราะว่าเข้าใจผิด

อ.กุลวิไล แต่โดยสภาพธรรม ก็เป็นจริงอย่างที่ทรงแสดง เพราะว่าก็ไม่พ้นนามธรรมกับรูปธรรม

ท่านอาจารย์ จะรู้ว่าไม่ใช่เรา ก็เมื่อรู้ว่าเป็นนามธรรมหรือเป็นรูปธรรม

อ.อรรณพ หิวก็เป็นความรู้สึกไม่สบายกาย ซึ่งเจ็บก็เป็นทุกข์ทางกาย แต่เจ็บก็ไม่ใช่หิว ปวดก็ไม่ใช่หิว ไม่ใช่เจ็บ แต่ก็เป็นทุกข์ทางกาย หรือว่าเหนื่อย หรือว่าอะไรอีกเยอะ ก็เป็นความทุกข์ทางกายทั้งสิ้น แต่ทำไมถึงได้มีความหลากหลายออกมาอย่างนั้น

ท่านอาจารย์ ก็เป็นความรู้สึกที่เกิดจากสิ่งที่กระทบ ให้เหมือนกันตลอดเวลาได้หรือไม่

อ.อรรณพ หลากหลายไป เพราะสิ่งที่กระทบ

ท่านอาจารย์ ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม กระทบเบาแค่ไหน แค่รำคาญๆ ใช่ไหม เส้นผมที่ตกมาแค่นี้ รู้สึกไม่สบายแล้วใช่ไหม ไม่ถึงเจ็บ แล้วจะว่าอย่างไร ทำไมหลากหลาย ก็ตามสิ่งที่กระทบ เจ็บเข็มแทง กับ เจ็บมีดแทง กับเจ็บกระสุนปืน

อ.อรรณพ ต่างกัน

ท่านอาจารย์ ก็ต่างกัน ก็คือเจ็บ แล้วแต่วัตถุที่กระทบ เป็นธรรมแต่ละหนึ่งซึ่งหลากหลายมาก ไม่มีใครสามารถที่จะเปลี่ยนให้เป็นอย่างอื่นได้ เพราะมีปัจจัยที่เกิด ทำให้เป็นอย่างนั้น ก็ต้องเกิดเป็นอย่างนั้น เป็นอย่างอื่นไม่ได้

อ.อรรณพ เพราะว่าความรู้สึก เป็นสิ่งที่มีอยู่ ในชีวิตประจำวันตลอดเวลา ปวดฟันกับปวดท้อง ก็ไม่เหมือนกัน เพราะด้วยความที่มีสีกระทบ ที่แตกต่างกัน แต่ด้วยความไม่รู้ เราก็ยึดว่าเป็นฟันของเรา เป็นตัวเรามีฟัน เป็นตัวเรามีท้อง ปวดท้องอะไรอย่างนี้

ท่านอาจารย์ เราฟังธรรม ทำไม

อ.อรรณพ เพื่อเข้าใจความจริง

ท่านอาจารย์ เพื่อรู้ว่าไม่ใช่เรา สำคัญที่สุดเลย ฟังไปก็ยังเป็นเราอยู่นั่น ก็ลืม แม้แต่ว่าธรรมคืออะไร คือสิ่งที่มีจริง ถ้าไม่เกิดก็ไม่มี เมื่อเกิดเป็นอย่างไร ก็ต้องเป็นอย่างนั้น แล้วก็ดับไป แล้วจะเป็นเราได้อย่างไร