เราคิด-จิตคิด

ผู้ถาม เราคิดนึกกับจิตคิดนึก มีสภาพต่างกันไหม

สุ. ถ้าจิตไม่เกิดอะไรคิด

ผู้ถาม ก็ไม่มีสภาพคิด

สุ. แล้วทำไม่เมื่อกี้เป็นเราคิดกับจิตคิดได้ยังไง ก็จิตนั้นแหละคิด แต่ไม่รู้ว่าเป็นจิตที่คิด ก็ยึดถือจิตที่คิดว่าเป็นเรา อะไรก็ตามที่มี และกำลังปรากฏ และไม่รู้ ก็ยึดถือในสิ่งนั้นๆ ด้วยความเป็นเรา เพราะมีสิ่งนั้นเช่น เห็นอย่างนี้ แล้วก็ไม่รู้อะไรเลย ไม่รู้ความจริงของเห็น กำลังเห็นเดี่ยวนี้ก็เป็นเรา เพราะมีสิ่งที่เห็น เพราะฉะนั้นก็ยึดถือสิ่งที่เห็นนั้นแหละว่าเป็นเราด้วยความไม่รู้ เพราะฉะนั้นเวลาที่คิด ไม่ใช่มีจิตคิดกับเราคิดต่างหาก ถ้าไม่มีจิต อะไรคิด ถ้าไม่มี เพราะฉะนั้นเราก็ไม่มี แต่เมื่อจิตคิดก็ยึดถือจิตคิดว่าเป็นเราคิด

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 220