ผู้มีปัญญา
สำหรับความสงสัยของคุณเริงชัยที่ว่ากุศลที่มีโทษ ผลของกุศลไม่ได้ทำให้เดือดร้อนเลยใช่ไหม ตาเห็นสิ่งที่น่าพอใจ หูได้ยินเสียงที่น่าพอใจ จมูกได้กลิ่นที่น่าพอใจ แม้ลิ้มรสก็เป็นรสที่น่าพอใจ กระทบสัมผัสน่าพอใจ นี่เป็นผลของกุศลทั้งสิ้น เพราะฉะนั้นกุศลทุกประเภทไม่ได้นำโทษภัยความทุกข์มาให้ ไม่ว่าจะเป็นระดับของขั้นทาน ขั้นศีลซึ่งเป็นกามาวจรกุศลก็ให้ผลที่ดีงามทั้งสิ้น แต่สำหรับผู้ที่มีปัญญาเห็นโทษของกุศลกรรมด้วย ไม่ใช่เห็นโทษแต่เฉพาะของอกุศลกรรม เพราะถึงแม้ว่าจะทำให้ได้รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะที่น่าพอใจ ไม่จบ ไม่หยุด ตราบใดที่ยังเป็นกุศลกรรม เพราะฉะนั้นสำหรับผู้ที่มีปัญญาจึงเห็นโทษของแม้กุศลกรรมว่าให้ผลเพียงแต่ทำให้ได้รับผลในสิ่งที่ดีทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ให้เกิดในภพภูมิที่ดีแต่ออกจากสังสารวัฏไม่ได้ นี่คือโทษของกุศล เพราะฉะนั้นสำหรับผู้ที่เป็นพระโสดาบันแล้ว โลกุตตรกุศลเกิดแล้ว ก็ยังต้องวนเวียนไปในสังสารวัฏ เพราะฉะนั้นผู้ที่มีปัญญาก็ไม่เพียงแต่ว่าให้ผลเพียงขั้นโสดาปัตติมรรคจิต แต่ว่าจะเห็นโทษยิ่งขึ้น จนกระทั่งเห็นว่าจะต้องดับธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุให้เกิดซึ่งจะดับได้ด้วยอรหัตตมรรคเท่านั้น เมื่ออรหัตตมรรคเกิดขึ้น กุศลก็ไม่มี อกุศลก็ไม่มี
ที่มา ...