หลงรักสิ่งที่ไม่มี
อ.อรรณพ สภาพธรรมเกิดแล้วก็ดับไปอย่างรวดเร็ว แต่เพราะไม่รู้จึงหลงยึดถือว่าเป็นเรา และรักตัวเองอย่างมากมาย
ท่านอาจารย์ คุณวิชัย รักใครที่สุด
อ.วิชัย รักตัวเอง
ท่านอาจารย์ ทุกคนตอบได้ใช่หรือไม่ เป็นผู้ตรง รักใครที่สุด
อ.วิชัย รักตัวเองมากที่สุด
ท่านอาจารย์ เพราะเข้าใจว่ามีเรา แต่ว่าตามความเป็นจริง มีตา ตาเป็นคุณวิชัยหรือเปล่า
อ.วิชัย เป็นธรรม ไม่ใช่ผม
ท่านอาจารย์ ตาเกิด และดับไปหรือไม่
อ.วิชัย ตาเกิดแล้วก็ดับ
ท่านอาจารย์ แล้วคุณวิชัยอยู่ที่ไหน
อ.วิชัย ไม่มี
ท่านอาจารย์ แต่ก็หลงรัก สิ่งที่ไม่มี เพราะเข้าใจว่ายังมี แต่ละคำเป็นคำที่ต้องคิด จากไม่มี ไม่มีเสียง ไม่มี เเล้วก็มีเสียง แล้วเสียงก็หายไป ทุกอย่างเกิดขึ้นเห็น ชั่วขณะที่เห็นดับแล้ว แต่ว่าเพราะไม่รู้ ก็เข้าใจว่าทั้งหมดเป็นเรา ด้วยเหตุนี้ถ้าไม่ใช่การตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จะเป็นคำสอนเรื่องอัตตาทั้งหมด เราทั้งหมด แม้แต่ให้ทำดี ก็ไม่ได้บอกว่า ดีก็ไม่ใช่เรา แต่ดีมีจริง ไม่ดีมีจริงหรือไม่ ไม่ดีก็ไม่ใช่เรา แต่ยึดถือว่าเราดี เราไม่ดี เพราะไม่รู้ความจริง บางคนก็เพราะไม่รู้ มีโลภะติดข้องมากในทุกอย่าง จนกระทั่งสามารถที่จะกระทำทุจริตกรรมได้ ใครชอบทุจริตกรรม แต่ทำไมมีทุจริตกรรม เพราะรักตัว ทำทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อตัว การที่จะดับกิเลสตามลำดับทราบหรือไม่ว่า ขั้นแรกต้องเป็นการดับการเห็นผิดว่ามีเรา มิฉะนั้นกิเลสทั้งหลายดับไม่ได้เลย สักอย่างเดียว ต้องรู้ว่าการที่เข้าใจว่ามีเรา เห็นถูกหรือเห็นผิด ฉลาดหรือว่าไม่ฉลาด ไม่รู้ฉลาดไม่ได้ ไม่รู้ไม่ใช่ปัญญา ก็มีธรรมที่เป็นฝ่ายตรงกันข้าม รู้กับไม่รู้ ถ้ารู้ก็รู้แล้ว จริงๆ แล้วมีคุณวิชัยชาตินี้ชาติเดียว คุณวิชัยจากโลกนี้ไป จะไปหาคุณวิชัยที่ไหนอีกไม่ได้เลย มีแค่ชาตินี้ ระหว่างที่ยังไม่จากไป ก็ไม่มีคุณวิชัย แต่หลงเข้าใจว่ายังมีคุณวิชัยทุกวัน จนกว่าจะขณะนั้นปรากฏชัดว่าไม่มี แม้แต่คำที่ว่าเรายึดมั่น พอใจ ติดข้องในสิ่งที่ไม่มี ลองฟังดู จริงหรือไม่ แต่ว่ากว่าจะรู้ความจริงอย่างนี้ อีกนานเท่าไร เพราะเรายึดถือว่าเป็นเรามานานแสนนาน กว่าการที่จะรู้ว่าไม่ใช่เรา ค่อยๆ เข้าใจ ค่อยๆ ฟัง จนกว่าสภาพธรรมจะปรากฏอย่างที่ได้ฟังนี่แหละ คือเห็นเกิดขึ้น และดับไป ได้ยินเกิดขึ้น และดับไป แข็งเกิดขึ้น และดับไป ทุกอย่างที่มี เมื่อเกิดขึ้นปรากฏนิดเดียวแล้วก็ดับไป แล้วก็ไม่กลับมาอีกเลย
นี่คือการเริ่มต้นที่จะเข้าใจว่า เรากำลังฟังเรื่องอะไร เรากำลังฟังธรรมคือสิ่งที่มีจริง และความจริงของธรรมก็เป็นอย่างนี้แหละ
อ.วิชัย มีคนที่ประทุษร้ายกันถึงกับฆ่ากันบ้าง หรือว่าลักทรัพย์บ้าง แสดงถึงความรักตัว
ท่านอาจารย์ ถ้าไม่รัก จะไปฆ่าเขาทำไม ถ้าไม่ฆ่าเขา แต่ฆ่าตัวเอง ยังรักเราอยู่หรือไม่ คุณอรรณพ
อ.อรรณพ ก็ยังรักตัวเอง เพราะทนไม่ได้ที่ตัวเองจะต้องพบกับความลำบากกาย ลำบากใจ บางคนป่วยมาก ถึงขนาดต้องฆ่าตัวตาย
ท่านอาจารย์ ละเอียดยิ่งกว่านั้นก็คือ ฆ่าตัวเองก็เพราะยึดถือว่าเป็นตัวเรา
อ.อรรณพ แล้วก็ทนไม่ได้ที่ตัวเราจะทุกข์กาย ทุกข์ใจ
ท่านอาจารย์ ไม่ใช่ฆ่าคนอื่นใช่หรือไม่ เพียงยึดถือว่าเรา ก็เป็นการรักตัวเองแล้ว เพราะเป็นความติดข้อง ความติดข้องแม้เพียงน้อยนิด ก็เป็นธรรมที่มีจริง พระผู้มีพระภาคทรงแสดงความละเอียดอย่างยิ่ง ของความติดข้องอย่างเบาบางที่ใครก็ไม่รู้ได้ ว่ามีตั้งแต่ระดับที่ไม่รู้ตัวเลย ว่ารักตัว
อ.อรรณพ อย่างคนที่ติดยาเสพติด เขารักตัวเขาอย่างไร
ท่านอาจารย์ ถ้าไม่รัก ก็ไม่เสพแน่ แล้วความรักตัว ถูกหรือผิด
อ.อรรณพ ผมพูดแบบแย้ง ถ้ารักตัวในทางที่ไม่ดีก็ผิด ถ้ารักตัวในทางที่ดีก็ถูก แต่ก็ไม่มีตัว ก็คิดไปเองว่ามี เพราะฉะนั้นถูกหรือผิด เมื่อไม่มีตัวเลย ก็ยังเข้าใจว่ามีตัว แล้วก็รักตัวด้วย ถูกหรือผิด
อ.อรรณพ ก็ต้องผิด แต่ว่ายากที่จะเข้าใจเช่นนั้น
ท่านอาจารย์ เมื่อเข้าใจว่ามีตัว จึงรักตัว แต่ถ้ารู้ว่าไม่มีตัว จะรักตัวได้อย่างไร ในเมื่อไม่มีตัว