เสียงไม่ใช่ภาษา
สภาพธรรมแต่ละอย่างก็เป็นแต่ละอย่าง เช่น เสียงเป็นสภาพที่สามารถ กระทบหู ได้ยินก็เป็นอีกสภาพหนึ่งที่รู้เสียง ความคิดความจำในเสียง ในภาษาก็เป็นอีกสภาพหนึ่ง ความคิดในเรื่องราวก็อีกสภาพหนึ่ง
ท่านอาจารย์ เสียง นี่เป็นภาษาอะไร เสียงเป็นภาษาอะไร
อ.ณภัทร ไม่มีครับ ก็เป็นเสียง
ท่านอาจารย์ เสียงเป็นภาษาอะไรไม่ได้เลยทั้งสิ้น เป็นแต่เพียงสิ่งที่กระทบหู แล้วคิดแต่ละคน ถ้าคนที่จำเสียงนั้นได้ในภาษานั้น ก็คิด แต่ถ้าคนที่ไม่ได้จำ ไม่ได้รู้ภาษานั้น ก็ไม่ได้คิดอย่างคนที่รู้ในภาษานั้น เสียงเป็นเสียง เสียงเป็นภาษาไม่ได้เลย แต่ความคิด ความจำจากเสียง ทำให้เป็นภาษาต่างๆ นี่ก็แสดงให้เห็นว่า เราอยู่ในโลกของความไม่รู้มากมาย กว่าจะเพียงหนึ่งปรากฏโดยที่อย่างอื่นไม่ได้ปรากฏเลย เพราะว่าขณะนี้สภาพธรรมที่ปรากฏเยอะมาก เพราะเหตุว่าเกิดดับสืบต่อ เร็วสุดที่จะประมาณได้ แต่ทั้งๆ ที่เร็วสุดที่จะประมาณได้ พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ และทรงแสดงหนทางว่ารู้ได้ แต่ต้องค่อยๆ ฟัง ค่อยๆ ไตร่ตรอง แล้วก็ค่อยๆ ละความไม่รู้ตามลำดับขั้น เมื่อธาตุรู้ปรากฏกับปัญญา ถ้าไม่ใช่ปัญญา ธาตุรู้จะปรากฏไหม
อ.อรรณพ เสียงไม่ใช่ภาษา ตอนนี้ถ้าเราถามคนทั่วไป บอกว่าตอนนี้ได้ยินภาษาอะไร เขาก็บอกว่าได้ยินภาษาไทย แล้วท่านอาจารย์มาบอกว่าเสียงไม่ใช่ภาษา ก็ตอนนี้ก็ได้ยินภาษาไทยกันอยู่
ท่านอาจารย์ ได้ยินต้องมี ได้ยินอะไร ได้ยินต้องได้ยินแค่เสียง แต่ละคำเห็นไหม ได้ยินภาษาอะไร ได้ยินเสียงภาษาอะไร ต้องมีคำว่าได้ยิน ต้องมีคำว่าเสียง ต้องมีคำว่าภาษา และยังอะไรอีก
อ.อรรณพ ต้องมีได้ยิน มีเสียง มีภาษา
ท่านอาจารย์ แล้วก็เรื่องอะไรอีก
อ.อรรณพ แล้วก็เป็นเรื่อง
ท่านอาจารย์ เดี๋ยวนี้เลย ได้ยิน มี เสียงมี ภาษามี รู้เรื่องมี
อ.อรรณพ มีได้ยิน มีเสียง แล้วภาษานี่คืออะไร
ท่านอาจารย์ คิด
อ.อรรณพ ภาษาคือความคิด
ท่านอาจารย์ แน่นอน เห็นอะไรคะ ต้องมีสิ่งที่ปรากฏ
อ.อรรณพ ครับเห็นสี
ท่านอาจารย์ เห็นสีสันวรรณะ อะไรนั่นคือคิดใช่ไหม
อ.อรรณพ ใช่ครับ
ท่านอาจารย์ ไม่ว่าจะเป็นทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ทั้งหมดปรากฏแล้วก็คิด ตรงไหม กับที่ทรงแสดงไว้ว่า หลังจากเห็นแล้วก็คิด หลังจากได้ยินแล้วก็คิด
อ.อรรณพ ภาษานี่คือความคิด แล้วเรื่องละครับท่านอาจารย์
ท่านอาจารย์ ได้ยินคำว่าธรรม ใช่ไหม ได้ยิน เสียง แล้วก็คำว่าธรรม
อ.อรรณพ ครับ
ท่านอาจารย์ แล้วเรื่องอะไร เรื่องก็เป็นความคิดต่อ
ท่านอาจารย์ แน่นอน
อ.อรรณพ เพราะฉะนั้นเฉพาะได้ยินกับเสียง อันนั้นก็คือเป็นตัวธรรม ส่วนภาษา ก็เป็นความคิด
ท่านอาจารย์ ความจำในเสียง