เป็นผู้ที่ไวขึ้น


    รัชดา ท่านอาจารย์ว่ารู้โดยการเห็น เข้าใจว่า สิ่งที่เห็นเป็นรูป นั่นก็คือรูปธรรม

    สุ. ข้าใจว่า สิ่งที่เห็นเป็นรูป หมายความว่าขณะนี้มีรูปที่ปรากฏแล้วเข้าใจ ก็ลักษณะที่กำลังปรากฏอย่างนี้ เป็นลักษณะของสภาพธรรมที่ไม่ใช่สภาพรู้ คือเข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏ ไม่ใช่ไปนึกถึง

    รัชดา การเข้าใจ ก็จะเข้าใจอย่างนี้ไปเรื่อยๆ แต่บางขณะความเข้าใจนี้ก็จะเป็นลักษณะที่ว่า รู้สิ่งที่เห็น เป็นสภาพรู้ ความเข้าใจนี้ ...

    สุ. รู้ คือ ค่อยๆ เข้าใจถูกขึ้น ไม่ได้เข้าใจผิดในสิ่งที่ปรากฏ

    รัชดา แต่เป็นการเข้าใจว่า สิ่งที่เห็นเป็นรูป เป็นการเข้าใจว่ารู้

    สุ. กำลังเข้าใจลักษณะที่กำลังปรากฏ

    รัชดา ลักษณะที่ปรากฏ คือ ลักษณะรู้สิ่งที่เห็น เพราะฉะนั้นระยะ ...

    สุ. สิ่งที่ปรากฏ ไม่ใช่รู้ กำลังเข้าใจลักษณะที่ปรากฏ มีจริงๆ กำลังปรากฏ ที่ฟังมาก็คือว่า เป็นสภาพธรรม เป็นธาตุ มีจริงๆ ด้วย เพราะฉะนั้นก็จะค่อยๆ รู้ว่า ที่เราเคยคิดถึงรูปร่างสัณฐานว่า เป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด ขณะที่กำลังคิดถึงสัณฐาน จะเป็นความเข้าใจในลักษณะที่ปรากฏแยกกันหรือเปล่า

    รัชดา แยกกันค่ะ

    สุ. เพราะสติสัมปชัญญะ เพราะฉะนั้นก็รู้ความต่างกันของสติสัมปชัญญะเกิดกับขณะที่หลงลืมสติ

    รัชดา เพราะฉะนั้นการเห็น ความเข้าใจจะไม่เหมือนกัน

    สุ. เห็นแล้วไม่เข้าใจนี่บ่อยไหมคะ

    รัชดา บ่อยค่ะ แต่เมื่อสติเกิด

    สุ. และเห็นแล้วเริ่มเข้าใจ เป็นเรา หรือเป็นสติที่กำลังรู้ตรงเห็น จึงเข้าใจถูกได้

    รัชดา ความเข้าใจจะคิดไปถึงสิ่งที่เรียนมา

    สุ. เพราะฉะนั้นถ้าคิดก็คือคิด ไม่ใช่ขณะที่กำลังเข้าใจเฉพาะส่วนที่ปรากฏในลักษณะที่มีจริงๆ เพราะฉะนั้นก็เป็นผู้ที่ไวขึ้น ที่จะรู้ความต่างกันว่า ขณะที่คิด ไม่ใช่ขณะที่กำลังเข้าใจลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ

    รัชดา ถ้าอย่างนั้นก็เรียกว่า ยังไม่เข้าใจ เป็นแค่คิดอย่างเดียว

    สุ. ไม่อย่างนั้นก็ไม่เจริญในการฟังธรรม เพราะว่าปนกัน ระหว่างปัญญาขั้นที่คิดไปว่า ขณะนั้นเป็นการเข้าใจลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ

    กุลวิไล การฟังพระธรรมเพื่อเข้าใจสภาพธรรมที่มีจริงที่ปรากฏในขณะนี้


    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 243


    หมายเลข 11740
    28 ส.ค. 2567