อนันตรูปนิสยปัจจัย-1

ทุกคนก็คงได้ยินคำว่า อนันตรปัจจัย ได้แก่ จิต และเจตสิกซึ่งเกิดแล้วดับไป เป็นปัจจัยโดยเป็นอนันตรปัจจัยให้จิตเจตสิกขณะต่อไปเกิดขึ้น โดยไม่มีระหว่างคั่นเลย คิดถึงนามธรรม คือ จิต และเจตสิกเกิดแล้วดับไป เป็นอนันตรปัจจัยให้จิต และเจตสิกขณะต่อไปเกิด โดยเป็นอนันตรูปนิสยปัจจัย การที่จะให้จิต และเจตสิกซึ่งเป็นนามธรรมเกิดได้ ต้องเป็นปัจจัยที่มีกำลัง แม้อนันตรปัจจัยนั้นก็เป็น อนันตรูปนิสยปัจจัย เพราะเหตุว่าไม่มีใครสามารถทำให้สภาพธรรมหนึ่งสภาพธรรมใดเกิดได้เลย แต่ว่าการสะสมสืบต่อ อนันตรปัจจัย ที่ทำให้สภาพธรรมอื่นเกิดขึ้น แต่ต้องเป็นสภาพที่มีกำลังด้วย เพราะฉะนั้นจึงเป็น อนันตรูปนิสยปัจจัยด้วย

ก็เป็นเรื่องที่เราเห็นถึงสภาพธรรมแต่ละอย่างจะเกิดขึ้น ต้องมีปัจจัยแน่นอน ไม่มีปัจจัยเกิดไม่ได้เลย และปัจจัยอะไรบ้างที่จะทำให้สภาพธรรมที่เป็นฝ่ายกุศลบ้าง อกุศลบ้าง วิบากบ้าง กิริยาบ้างเกิดขึ้น

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 244