ปกตูปนิสยปัจจัย-3

เริงชัย ขอความชัดเจนจากท่านอาจารย์อีกครั้งหนึ่งว่า โดยนัยไหนที่เป็นปกตูปนิสยปัจจัย

สุ. ตอบกว้างๆ คือ การกระทำใดๆ ของจิตเจตสิกซึ่งเกิดขึ้นเป็นกุศล อกุศลใดๆ ก็ตามแต่ ถึงแม้ว่าดับไปแล้ว ก็สะสมสืบต่อเป็นอุปนิสัย ที่จะทำให้สภาพธรรมนั้นๆ เกิดขึ้นอีก ไม่ต้องไปเพ่งเล็งถึงขณะจิต

เริงชัย พูดถึงปกตูปนิสยปัจจัย เฉพาะชวนะใช่ไหมครับ

สุ. ชวนะ ก็ไม่อยากจะใช้ด้วย เพราะว่าบางคนไม่เข้าใจความหมายของคำว่า “ชวนะ” พูดถึงกุศล เข้าใจ พูดถึงอกุศลเข้าใจ แต่พอพูดถึงชวนะ ต้องเป็นผู้ศึกษาเรื่องกิจของจิต

เริงชัย ผมก็จะขยายให้ชัด

สุ. คุณเริงชัยคะ ขยายให้ชัดเพื่อผู้ที่ฟังขณะนี้จะเข้าใจ หรือว่าเขายังไม่รู้เรื่องของชวนะ ยังไม่รู้เรื่องของปัจจัยโดยละเอียด เพียงแต่แนะนำปัจจัยเท่าที่สามารถจะเข้าใจได้

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 245