“เราจะโยนิโส”
ผู้ฟัง ความคิดผมก็คือว่า สะสมในทางที่ถูก ดีไหม ทำใจไว้นะ อย่าไปโกรธนะ คิดอย่างนี้ โยนิโสแบบนี้ได้ไหม
ท่านอาจารย์ ก็จริงๆ ก็ผิดที่กล่าวว่า เราจะโยนิโส ธรรมต้องเป็นธรรม คือ ความตรง เพราะฉะนั้นถ้าไม่มีคุณเด่นพงศ์ และประโยคที่ว่า “เราจะโยนิโส” จะถูกหรือจะผิด ยังไม่มีใครคนใดคนหนึ่งเลย แต่มีผู้ที่คิดว่า เราจะโยนิโส ไม่ได้สะสมวิชชา คือ ความเห็นถูกว่า ไม่มีเรา แต่ยังมีความเป็นเราที่จะสะสมกุศล คือ โยนิโส
เพราะฉะนั้นเราก็จะต้องฟังธรรมด้วยความเข้าใจจริงๆ ว่า เราฟังเพื่อให้ถึงความไม่มีเรา ด้วยความเข้าใจที่ถูกต้อง หรือฟังเพื่อเราจะได้มีโยนิโส แล้วจะได้เป็นกุศลมากๆ
นี่เป็นสิ่งที่จะต้องเข้าใจ
ผู้ฟัง ฟังเพื่อให้ถึงความไม่มีเรา
ท่านอาจารย์ ถ้าเป็นอย่างนั้น ใครๆ ก็โยนิโสไม่ได้ โดยเฉพาะที่เรากล่าวถึง ปกตูปนิสยปัจจัย ความเข้าใจธรรมว่าเป็นธรรม ทำให้ไม่คิดว่าเราจะโยนิโส แต่รู้ว่า เห็นเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้ยินเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย คิดนึกเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ทุกอย่างเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
นี่เป็นเหตุที่แต่ละคนคิดต่างกันมากเลย คนที่มีความเห็นผิด จะให้คิดด้วยปัญญาที่เห็นถูก ไม่ได้ และคนที่มีความเข้าใจที่ถูกต้อง จะกลับให้ไปคิดอย่างคนที่มีความเห็นผิด ก็ไม่ได้ เพราะฉะนั้นแม้ความคิดก็ไม่มีเจ้าของ และไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่ของใคร แต่ความคิดแม้ ๑ ขณะ ที่เกิดขึ้นก็เป็นเพราะการสะสมที่ได้เคยสะสมมาแล้วในอดีต ถ้าสะสมความเข้าใจถูกว่า ขณะนี้สภาพคิดเป็นนามธรรมชนิดหนึ่ง เริ่มสะสม ยังไม่ต้องไปคิดถึงว่า เราจะให้เป็นโยนิโส แต่เข้าใจให้ถูกต้องว่า ขณะนี้เป็นธรรม แม้แต่คำเดียวว่า เป็นธรรม ก็ต้องเข้าใจให้ถูก และลึกลงไป จนถึงไม่ว่าสภาพธรรมนั้นจะเป็นกุศล อกุศล ก็เป็นธรรม ซึ่งไม่ใช่เรา
ผู้ฟัง ถ้าอย่างนั้นถ้าพูดให้ถูกก็คือ ถ้าเราเข้าถึงธรรมที่ถูกต้องแล้ว จะโยนิโสไปในทางที่ถูกเอง อย่างนั้นใช่ไหมครับ
ท่านอาจารย์ วิชชาเป็นประธานของกุศลธรรมทั้งหลาย
ที่มา ...