โสภณ - อโสภณ 2
อ.อรรณพ เพราะว่าพื้นฐานความเข้าใจในเรื่องนี้ ก็คือเข้าใจว่า โสภณจิตต้องมีโสภณเกิดร่วมด้วย อย่างน้อยต้องมีโสภณเหตุ ๒ อโลภเหตุ ๑ อโทสเหตุ ๑ ส่วนอโสภณจิต ก็คือจิตที่ไม่มีโสภณเจตสิกเกิดร่วมด้วยเลย ซึ่งจิตที่ไม่มีโสภณเจตสิกเกิดร่วมด้วยเลยมีอยู่ ๒ ส่วน คือ อกุศลจิต เพราะอกุศลจิตจะมีโสภณเจตสิกเกิดร่วมด้วยไม่ได้ เพราะว่าอกุศลจิตก็เป็นอกุศลจิต ไม่มีโสภณไปปน และจิตที่ไม่ประกอบด้วยเหตุอะไรเลย ซึ่งเป็นอเหตุกจิต ในเมื่อไม่ประกอบด้วยเหตุอะไรเลย ก็ไม่มีทั้งเหตุที่ดี และเหตุที่ไม่ดี คือ ไม่มีทั้งโสภณเหตุ และไม่มีทั้งอกุศลเหตุเกิดเลย แต่เมื่อไม่มีเหตุอะไรเกิดเลย ก็ไม่มีโสภณเหตุเกิดร่วมด้วย เพราะฉะนั้นก็เป็นอโสภณจิต ก็คือ อเหตุกจิต ชื่อก็บอกอยู่แล้ว คือ จิตที่ไม่มีเหตุเกิดร่วมด้วย ในเมื่อไม่มีเหตุเกิดร่วมด้วย จะมีโสภณเหตุเกิดได้อย่างไร เพราะฉะนั้นอเหตุกจิตทั้ง ๑๘ ดวง ไม่มีโสภณเหตุเกิดร่วมด้วย ก็เป็นอโสภณจิต ส่วนอกุศลจิตก็แน่นอนอยู่แล้ว ก็เป็นอโสภณจิต ก็คือจิต ๓๐ ดวงนี้
ที่มา ...