ธาตุน้ำจับต้องไม่ได้ รู้ได้ทางใจ คืออย่างไร
ผู้ฟัง อาจารย์อธิบายว่า อาโป ธาตุน้ำ ก็คือจับต้องไม่ได้ รู้ได้ทางใจ คืออย่างไรคะ
สุ. รู้ผัสสเจตสิกไหมคะ
ผู้ฟัง ก็คือสิ่งกระทบสัมผัส
สุ. รู้ ผัสสเจตสิกไหม
ผู้ฟัง ไม่ค่อยเข้าใจค่ะ
สุ. ขณะเห็น มีเจตสิกเกิดร่วมด้วย ๗ ประเภท ผัสสเจตสิกเป็นเจตสิกที่กระทบอารมณ์ใด จิตรู้อารมณ์นั้น เกิดพร้อมกัน พอกระทบจิตเกิดขึ้นรู้ทันทีพร้อมกัน ไม่ใช่กระทบหมดไป แล้วจิตไปเกิดรู้ทีหลัง ไม่ใช่
เพราะฉะนั้นขณะนี้ที่กำลังเห็น รู้ผัสสเจตสิกไหมคะ รู้สภาพที่กำลังกระทบกับสิ่งที่ปรากฏหรือเปล่า หรือว่ารู้ลักษณะที่กำลังเห็น มีเห็นจริงๆ
ผู้ฟัง มีเห็นจริงๆ และรู้ผัสสะไหมคะที่เกิดกับจิต ที่กระทบอารมณ์ที่จิตกำลังเห็น รู้ผัสสะนั้นไหมคะ ไม่รู้ เวลาที่กระทบแข็ง อะไรปรากฏ
ผู้ฟัง แข็ง
สุ. เวลาที่กระทบร้อน อะไรปรากฏ
ผู้ฟัง ร้อน
สุ. ค่ะ มีสภาพที่ตึงไหวให้รู้ได้ แต่ไม่สามารถกระทบกับอาโปธาตุได้ เช่นเดียวกับขณะนี้มีผัสสเจตสิก แต่จะรู้ผัสสเจตสิกไหม เพราะฉะนั้นเวลาที่กระทบ แข็งปรากฏ เย็นร้อนปรากฏ ตึงไหวปรากฏ แต่ลักษณะที่เป็นอาโปธาตุไม่ปรากฏ แล้วจะกล่าวว่า แล้วจะรู้อย่างไร อะไรที่ปรากฏ ก็รู้สิ่งนั้นซิคะ หรือว่าจะไปรู้ผัสสะอย่างไร เพราะผัสสะก็มี เกิดกับจิต แล้วจะไปรู้ผัสสะอย่างไร เช่นเดียวกับธาตุดิน ธาตุไฟ ธาตุลม ต้องมีธาตุน้ำอยู่ร่วมด้วย แล้วจะไปรู้ธาตุน้ำอย่างไร ก็คือเมื่อไม่รู้ ก็จะไปรู้อย่างไร แต่สิ่งที่รู้แล้วไม่รู้ คือ แข็งก็ยังปรากฏให้รู้ไปเรื่อยๆ แต่ไม่รู้แข็ง แต่จะไปรู้ธาตุน้ำ หรืออาโปธาตุอย่างไร แล้วขณะนั้นก็ไม่รู้แข็ง แล้วจะรู้อะไรได้ ในเมื่อสิ่งที่ปรากฏไม่รู้
ที่มา ...