หลงยึดถือ
สุ. ภาษาธรรมดา คือ ตา แต่ไม่ใช่ตาทั้งหมด แต่ต้องเป็นส่วนที่สามารถกระทบกับสิ่งที่ปรากฏทางตาขณะนี้เท่านั้น ที่เป็นจักขุ หรือตาจริงๆ ที่เป็นจักขุนทรีย์ เพราะว่าถ้าปราศจากรูปนี้ สิ่งที่กำลังปรากฏในขณะนี้ ปรากฏไม่ได้เลย และมนินทรีย์ คือ จักขุวิญญาณที่เกิดขึ้นเห็น ก็จะเป็นใหญ่ในขณะที่กำลังรู้แจ้งลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏในขณะนี้ไม่ได้ นี่คือชีวิตตามความเป็นจริง ที่ไม่เคยรู้มาก่อน และหลงยึดถือ เป็นสุข เป็นทุกข์ไปทุกภพชาติ โดยเป็นเรื่องราวไปหมดเลย ไม่ได้เป็นตัวจริงของสภาพธรรมแต่ละอย่างว่าเป็นธรรมเลย
วรศักดิ์ ขณะที่จักขุนทรีย์เป็นใหญ่ เป็นประธานในการเห็น จิตเห็นที่เป็นมนินทรีย์ ตรงนั้นจะเป็นอินทรีย์ด้วยไหมครับ
สุ. จิตเป็นมนินทรีย์ทุกขณะ เพราะจิตเป็นใหญ่ เป็นประธานในการรู้แจ้งลักษณะของอารมณ์
วรศักดิ์ ก็แสดงว่ามีอินทรีย์ ๒ อินทรีย์เกิดร่วมกัน
สุ. ก็ไม่เป็นไรค่ะ แต่ไม่ได้ร่วมกันค่ะ รูปเป็นรูป นามเป็นนาม
วรศักดิ์ อาจจะมีมากกว่า ๒ ก็ได้ ถ้าเกิดเข้าใจสิ่งที่ปรากฏด้วย
สุ. แน่นอนค่ะ ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา ก็ ๕ แล้ว
ที่มา ...