ฟังธรรมไม่เข้าใจเพราะมีเรื่องอื่น
ประทีป กรรมเบียดเบียนนี่ ถ้าความเข้าใจธรรมพื้นฐานเบื้องต้น เป็นเรื่องราวในชีวิตประจำวันหรือเปล่า เช่น ระหว่างที่รับประทานอาหารอร่อยๆ ก็เคี้ยวก้อนกรวด หรือขณะที่กำลังรับประทานปลาอร่อยๆ ก้างปลาก็ตำ อันนี้กล่าวว่าเป็นกรรมเบียดเบียนหรือเปล่าครับ
สุ. ค่ะ ขณะกำลังมีความสุข ก็มีสภาพที่ตัดรอนความสุขนั้น หรือเบียดเบียนความสุขนั้น มากน้อยตามกำลังของกรรม
ประทีป ทีนี้ความเข้าใจ ไม่ทราบว่าจะเป็นพื้นฐานที่ละเอียดลึกซึ้งหรือเปล่าว่า จากความเข้าใจในขณะที่สภาพธรรมปรากฏ ก็ไม่มีเรื่องราว มีแต่ลักษณะของรูปธรรมหรือนามธรรมเท่านั้น และจะรู้ได้อย่างไรว่า ในขณะนั้นเป็นกรรมที่เบียดเบียนขณะที่รับประทานอาหารครับ
สุ. สามารถรู้ขณะจิตขณะนี้ได้ไหมว่า ขณะไหนเป็นวิบาก ขณะไหนเป็นกิริยา ขณะไหนเป็นกุศล เป็นอกุศล
ประทีป ไม่ได้ครับผม และควรฟังในขั้นเข้าใจอย่างไรครับ
สุ. ก็รู้ว่า กรรมได้แก่ เจตสิก เกิดดับพร้อมจิต และมีทั้ง ๔ ชาติ เพราะว่าเจตนาเจตสิกเกิดกับจิตทุกประเภท
ประทีป และการศึกษาก็ควรเข้าใจในขณะนี้เองว่า กรรม ก็คือเจตนาเจตสิกใช่ไหม
สุ. โดยมากขณะที่กำลังฟังธรรม จะคิดถึงเรื่องอื่น แต่จะไม่ทำให้เข้าใจธรรม ถ้ากำลังฟังธรรม ไม่มีเรื่องอื่นเลย แต่มีสภาพธรรมซึ่งมีจริงๆ คือ จิต เจตสิก รูป เพราะฉะนั้นเวลาที่พูดถึงการเกิด ถ้าไม่มีจิต เจตสิกเกิด จะมีคน มีสัตว์ ประเภทต่างๆ เกิดไหม ไม่มี แต่เมื่อจิต เจตสิกเกิด ซึ่งเป็นผลของกุศลกรรมบ้าง เป็นผลของอกุศลกรรมบ้าง ละเอียดต่างกันไปตามการสะสม ก็ทำให้กล่าวได้ว่า เป็นคน เป็นคนพิการ เป็นคนตาบอด เป็นคนปัญญาอ่อน เป็นคนฉลาด เป็นอะไรก็แล้วแต่ ตามสภาพของจิต แต่ต้องมีจิต เจตสิก รูป
ที่มา ...