นิพพาน
ผู้ฟัง เมื่อกี้ได้ยินคำว่า “นิพพาน” แล้วไม่ค่อยเข้าใจว่า นิพพานที่ไม่เกิดแล้วไม่ดับ แต่ว่านิพพานก็มีอยู่แล้ว อย่างนั้นหรือครับ จริงๆ แล้วมีอยู่แล้ว เพราะว่าไม่เกิด และไม่ดับ แต่ว่าปัญญาที่เข้าไปรู้ลักษณะของนิพพานตรงนั้น
สุ. นิพพานเป็นอะไรนะคะ
ผู้ฟัง เป็นปรมัตถธรรม ที่ไม่เกิด
สุ. ค่ะ เป็นปรมัตถธรรม หมายความว่าอย่างไร
ผู้ฟัง ที่ไม่ใช่จิต ไม่ใช่เจตสิก ไม่ใช่รูป
สุ. หมายความว่าอย่างไร หมายความว่ามีจริง ถ้านิพพานไม่มีจริง จะต้องพูดถึงหรือเปล่า
ผู้ฟัง ก็ไม่ต้องครับ
สุ. นิพพานเป็นสภาพธรรมที่จิตสามารถประจักษ์แจ้งได้หรือเปล่า
ผู้ฟัง ได้ครับ ปัญญา
สุ. เพราะจิตเป็นสภาพรู้ เมื่อนิพพานเป็นสิ่งที่มีจริง จิตจึงสามารถมีนิพพานเป็นอารมณ์ หรือรู้นิพพานได้ รู้ลักษณะของนิพพานได้ จิตประเภทไหนที่สามารถรู้นิพพานได้
ผู้ฟัง โลกุตตรจิต
สุ. ค่ะ อกุศลจิตรู้ได้ไหม
ผู้ฟัง ไม่ได้ครับ
สุ. กุศลขั้นทาน รู้ได้ไหม
ผู้ฟัง ไม่ได้ครับ
สุ. กุศลขั้นศีล รู้ได้ไหม
ผู้ฟัง ไม่ได้ครับ
สุ. กุศลขั้นความสงบ รู้ได้ไหม
ผู้ฟัง ยังไม่ได้ครับ
สุ. กุศลที่สามารถรู้ลักษณะของสภาพธรรม แต่ยังไม่หมดความติดข้อง รู้ได้ไหม
ผู้ฟัง โสตาปัตติมรรคจิตรู้ได้ครับ อกุศลก็ยังไม่หมด
สุ. เพราะฉะนั้นในขณะที่กำลังอบรมเจริญปัญญา รู้นิพพานได้ไหม
ผู้ฟัง คิดว่ายังไม่ได้
สุ. ขณะนี้กำลังฟังเรื่องนิพพาน จะรู้ลักษณะของนิพพานได้ไหม
ผู้ฟัง ไม่ได้ครับ
สุ. แต่นิพพานมีจริง
ผู้ฟัง มีครับ แสดงว่ามีอยู่แล้วใช่ไหมครับ
สุ. มีจริง จะมีอยู่แล้วตรงไหน อย่างไร ในเมื่อไม่รู้ แล้วไปนั่งคิดเรื่องอะไรคะ คิดเกินกว่าที่ได้ยินได้ฟังเสมอ เอาความคิดของเรามาใส่ แล้วจะรู้อย่างไร อยู่ที่ไหน ก็ไม่ใช่เรื่องเข้าใจลักษณะของสภาพธรรมตามลำดับ
ที่มา ...