หทยรูปทำไมเป็นรูปภายนอก
สุ. ใครจะรู้ว่า ขณะนี้ถ้าไม่มีจักขุปสาท จิตเห็นเกิดไม่ได้ พอเห็นแล้วก็ไม่ได้คิดอะไรเลย และก็ไม่ได้รู้ด้วยว่า เป็นธรรม ไม่ได้รู้ด้วยว่า เป็นอนัตตา บังคับบัญชาไม่ได้ แต่จากการฟัง ก็จะต้องค่อยๆ เข้าใจความเป็นธรรม ซึ่งไม่ใช่เรา
เพราะฉะนั้นการฟังธรรม ต้องรู้ว่าฟังธรรม ไม่ใช่ฟังเรื่องอื่น ฟังธรรมที่มีเพื่อให้เข้าใจถูกต้องว่า ธรรมเป็นธรรม จนกว่าจะหมดการยึดถือว่าเป็นเรา
ผู้ฟัง หทยรูปก็อยู่ที่ตัวเรา ใช่ไหมคะ
สุ. ค่ะ ก็ไม่ได้ปรากฏ ก็ไม่ได้รู้เลย ได้ยินแต่ชื่อ แล้วก็รู้ว่า กำลังอยู่ที่ตัวเรา ก็อยากรู้สิ่งที่ไม่ปรากฏ
ผู้ฟัง แล้วก็เป็นที่เกิดของจิต
สุ. ค่ะ ในภูมิที่มีขันธ์ ๕ ถ้าในภูมิที่ไม่มีรูป จิตเกิดโดยไม่ต้องอาศัยรูปใดๆ เลยทั้งสิ้น
ผู้ฟัง ยังสงสัยว่า ทำไมเป็นภายนอก
สุ. นี่ไงคะ คือ แม้ทรงแสดงแล้วก็ยังสงสัย แม้ได้กล่าวแล้วว่า ในบรรดารูปทั้งหมด ขณะที่เห็นปรากฏ อาศัยอะไร สิ่งนั้นก็เป็นภายใน และจะเอาอย่างอื่นมารวมอยู่ทำไม
ผู้ฟัง แต่ขณะที่จิตเกิด ไม่ใช่จิตทั้งทวารทั้ง ๕ ก็ต้องอาศัยหทยรูปเป็นที่เกิด
สุ. อาศัยหทยรูปเกิด แล้วรู้อะไร
ผู้ฟัง ก็รู้อารมณ์ที่ปรากฏ
สุ. เพราะฉะนั้นขณะนั้นมีรูปที่เป็นภายในที่รู้อารมณ์ หรือเปล่า
ผู้ฟัง ไม่มีค่ะ
สุ. ถ้าจะสงสัย สงสัยทุกอย่าง ที่มีในพระไตรปิฎก
ที่มา ...