คิดมีจริงเป็นธรรม แต่เรื่องที่คิดไม่มีจริง
ผู้ฟัง กราบขออภัยท่านอาจารย์ คือ เรื่องพระสูตรเมื่อวานนี้ ท่านอาจารย์ก็บอกว่า ถ้าสงสัยว่าเจ้าสรกานิดื่มน้ำจัณฑ์ แล้วทำไมเป็นพระโสดาบันได้ ท่านอาจารย์ก็บอกว่า ฟังธรรมแล้วก็สงสัย หนูก็เถียงทันทีว่า ถ้าไม่สงสัยแล้วจะสนทนาธรรมได้อย่างไร เมื่อกลับไปนึกแล้วก็ละอายใจมาก ต้องกราบขออภัยค่ะ
สุ. ค่ะ เป็นธรรม แล้วก็เป็นธรรมดา แล้วก็หมดไปแล้ว แต่ก็สามารถรู้ลักษณะความสงสัย และความไม่สบายใจ คือ เป็นธรรมทั้งหมด
การที่เราบอกว่า กว่าจะรู้ลักษณะของสภาพธรรมแต่ละอย่าง แม้ขณะที่กำลังพูด สภาพธรรมก็เกิดดับไปตั้งเท่าไรแล้ว ถ้าสติสัมปชัญญะจะเกิดระลึกลักษณะของสภาพธรรมสักอย่างหนึ่ง ขณะนี้ เช่น แข็ง สภาพธรรมอื่นทางตา การคิดนึกทั้งหมดก็ดับไปนับไม่ถ้วน แต่ไม่รู้ เพราะฉะนั้นขณะใดก็ตามที่มีสภาพธรรมปรากฏ เช่น สิ่งที่ปรากฏทางตา หรือเสียงที่ปรากฏทางหู แต่ขณะที่ฟังหรือไม่ฟังก็ตาม ความคิดนึกมากมายที่เกิดขึ้นเป็นไป อย่างวันนี้ทั้งวันตื่นขึ้นมา คิดหรือเปล่าคะ
ผู้ฟัง คิดตลอด
สุ. มากหรือน้อย คิดมาก ถ้าขณะนั้นไม่มีการรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏ จะรู้ไหมคะว่า คิดเมื่อกี้นี้ไม่เหลือ เพราะว่ากำลังรู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ
สติสัมปชัญญะคืออย่างนี้ค่ะ เป็นอย่างนี้ จะคิดทั้งวัน ก็ไม่รู้ลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏ ต่อเมื่อใดมีลักษณะของสภาพธรรมที่สติกำลังระลึก ก็รู้ว่าขณะนั้นไม่ได้คิด คิดก็มี แต่คิดหมดแล้ว โดยไม่รู้ว่าเป็นสภาพธรรม
เพราะฉะนั้นการอบรมเจริญปัญญา ก็เป็นเรื่องที่รู้ว่า ปัญญาจะต้องอบรม คือ การรู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏเมื่อไร ก็สามารถรู้ได้ว่า เรื่อง ไม่ใช่สิ่งที่มีจริง แต่คิดเรื่องนั้นหมดแล้ว และมีการรู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ
ด้วยเหตุนี้การรู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏนั่นเอง จึงจะทำให้เข้าใจความต่างของสภาพธรรมที่มีจริงๆ ที่เป็นปรมัตถธรรม กับเรื่องราวต่างๆ ที่ทำให้เราหลงเข้าใจว่ามีจริง แต่พอคิดหมด เรื่องนั้นก็หมด
อย่างคุณอรวรรณ เรื่องเมื่อกี้ก็หมดแล้ว เมื่อวานนี้ก็คิดตั้งหลายเรื่อง รวมทั้งเรื่องนี้ด้วย ก็หมดไป
ผู้ฟัง และจะกล่าวต่ออีกนิดว่า ในความรู้สึกจริงๆ รู้สึกซาบซึ้งว่า ท่านอาจารย์ และมูลนิธิฯ มีพระคุณมากๆ ที่สามารถทำให้คำสอนของพระพุทธเจ้าง่าย พอที่ปัญญาน้อยๆ อย่างเราเข้าใจได้ แต่ก็ไม่ได้แสดงออก แต่ขณะที่ไม่พอใจ หรือท่านอาจารย์พูดไม่ถูกหู ก็เถียงเลย จริงๆ แล้วซาบซึ้งในพระคุณมาก แต่ไม่แสดงออก เพราะเป็นคนไม่อ่อนน้อมถ่อมตน แต่พอพูดไม่ถูกใจก็เถียงออกไปเลย
สุ. สภาพธรรมก็เกิดขึ้นโดยความเป็นอนัตตา แต่เป็นเรา เห็นไหมคะ กว่าจะรู้จริงๆ ว่า แม้ขณะนั้นก็เป็นธรรมอย่างหนึ่ง ซึ่งดับไปแล้วหมดไปแล้ว
ที่มา ...