ขณะนี้ธรรมมี แต่ไม่รู้จักตัวธรรม ปัญญาก็ไม่สามารถเจริญได้
ผู้ฟัง ขณะเห็นก็คิด ขณะได้ยินก็คิด เห็นแล้วคิดอย่างไร ได้ยินแล้วคิดอย่างไร คิดเป็นกุศล คิดเป็นอกุศล การคิดต้องสะสมมา บางครั้งก็คิดถูก บางครั้งก็คิดผิด การได้มาศึกษาธรรมทำให้มีความเข้าใจในความเป็นอนัตตามากขึ้นครับ
สุ. นี่คือประโยชน์ของการฟัง ในขั้นเข้าใจก็รู้ว่า เป็นธรรม จนกว่าจะเป็นธรรมโดยประจักษ์แจ้ง ซึ่งเมื่อความจริงเป็นอย่างนี้ ปัญญาก็สามารถรู้ความจริงได้ เป็นปัญญาที่ได้อบรมแล้ว จึงสามารถรู้ได้
อ.กุลวิไล เพราะว่าถ้ามีความเห็นถูก ความดำริก็ถูกต้องด้วย เพราะฉะนั้นการศึกษาในส่วนของพื้นฐานพระอภิธรรมจะเกื้อกูลต่อความเห็นถูกในสภาพธรรมที่มีจริง และเป็นปัจจัยให้มีการไตร่ตรอง และตรึกในทางที่ถูกต้อง คือ เป็นเหตุเป็นผล และเป็นสภาพธรรมตามความเป็นจริง เพราะฉะนั้นปัจจัยที่จะให้กุศลจิตเกิดขึ้นก็จะเจริญยิ่งขึ้นค่ะ
ผู้ฟัง และการที่จะมีความเห็นถูกต้อง การที่จะมีความดำริที่ถูกต้อง ต้องอบรมครับ ต้องบ่อยๆ เนืองๆ
สุ. ค่ะ ตามลำดับด้วย แค่ฟังจะให้สติสัมปชัญญะเกิดรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ได้ไหม เพียงแค่ฟัง แต่ต้องฟังอีก เข้าใจอีก แล้วสติจะเกิดก็เป็นอนัตตา เป็นสภาพธรรมที่มีปัจจัยปรุงแต่ง
อ.กุลวิไล ดิฉันชอบที่ท่านอาจารย์อุปมาเกี่ยวกับการจับด้ามมีด ที่จะทำให้เห็นว่า ถ้าเรามีความเข้าใจถูก และก็อบรมสะสมไปเรื่อยๆ ก็จะถึงวันหนึ่งที่จะเข้าใจถูกในสภาพธรรมตามความเป็นจริงได้ แต่ถ้ามีความต้องการผล โดยที่เหตุนั้นไม่สมควรกับผล ก็เป็นไปกับอกุศลธรรม แล้วจะรีบให้ด้ามมีดสึก เป็นไปไม่ได้ เพราะว่าจับบ้าง ไม่จับบ้าง
สุ. ค่ะ ตอนนี้มีด้ามมีดไหมคะ หรือหาด้ามมีดไม่เจอ จะไปด้ามมีด ไม่รู้ด้ามมีดอยู่ที่ไหน มีไหมคะด้ามมีด มีตลอด ไม่เคยขาดเลย ทางตา ไม่รู้ ทางหู ไม่รู้ ทางจมูก ไม่รู้ ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ ไม่รู้
อ.กุลวิไล เพราะฉะนั้นขณะนี้ธรรมมี แต่ถ้าไม่รู้จักตัวธรรม ปัญญาก็ไม่สามารถเจริญได้ เพราะยังยึดถือธรรมที่ปรากฏว่าเป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด
ที่มา ...