อุทายสูตร อุทายพราหมณ์ทูลถามปัญหา
อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต อุทายสูตร มีข้อความว่า
ครั้งนั้นแล อุทายพราหมณ์เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ได้ปราศรัยกับพระผู้มีพระภาค ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้ว นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า แม้พระโคดมผู้เจริญก็กล่าวสรรเสริญยัญของพวกข้าพเจ้าหรือ
ที่มา ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 201
พระผู้มีพระภาคตรัสว่า
ดูกร พราหมณ์ เรามิได้สรรเสริญยัญไปทุกอย่าง แล้วก็มิได้ติเตียนยัญไปทุกอย่าง
ดูกร พราหมณ์ ในยัญชนิดใดมีการฆ่าโค ฆ่าแพะ แกะ ฆ่าไก่ สุกร สัตว์ต่างชนิดถูกฆ่า เราไม่สรรเสริญยัญเห็นปานนี้ อันประกอบด้วยความริเริ่ม ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะพระอรหันต์หรือผู้บรรลุอรหัตตมอนั้นเพราะเหตุไร เพราะพระอรหันต์หรือผู้บรรลุอรหัตตมรรคย่อมเกี่ยวข้องยัญเห็นปานนี้ อันปราศจากความริเริ่ม
ท่านผู้ประพฤติพรหมจรรย์ทั้งหลาย ผู้สำรวมแล้ว ย่อมสรรเสริญยัญชนิดที่กระทำเป็นหมวด ไม่มีความริเริ่ม ควรโดยกาลเช่นนั้น ท่านผู้รู้ทั้งหลาย ผู้ฉลาดต่อบุญ ผู้มีกิเลสเพียงดังว่าหลังคาอันเปิดแล้วในโลก ผู้ล่วงเลยตระกูล และคติไปแล้ว ย่อมสรรเสริญยัญชนิดนี้
ถ้าบุคคลกระทำการบูชาในยัญ หรือในมตกทานตามสมควร มีจิตเลื่อมใสบูชาในเนื้อนาอันดี คือพรหมจารีบุคคลทั้งหลาย ยัญที่บุคคลบูชาดีแล้ว เซ่นสรวงดีแล้ว สมบูรณ์แล้ว อันบุคคลกระทำแล้วในทักขิเณยบุคคลทั้งหลาย ย่อมเป็นยัญไพบูลย์ และเทวดาย่อมเลื่อมใส บัณฑิตผู้มีเมธาเป็นผู้มีศรัทธา มีใจอันสละแล้ว บูชายัญอย่างนี้แล้ว ย่อมเข้าถึงโลกอันปราศจากความเบียดเบียน เป็นสุข
ชี้ให้เห็นว่า ควรเป็นผู้ประพฤติธรรม แม้ในการให้ทาน ไม่ใช่เป็นผู้ที่กระทำทุจริต ถึงแม้ว่าจะไม่ได้ฆ่าสัตว์บูชายัญจริงๆ แต่ตราบใดที่กระทำทุจริตกรรม ก็เหมือนกับการฆ่าสัตว์บูชายัญ เพราะว่าการทุจริตทั้งหมดย่อมทำให้บุคคลอื่นสัตว์อื่นเดือดร้อน
พระผู้มีพระภาคตรัสรู้ธรรมทั้งปวงจึงได้ทรงใช้พยัญชนะนี้ คือ คำว่า ยัญ และ มิได้ทรงติเตียนยัญทุกอย่าง มิได้ทรงสรรเสริญยัญเสียทุกอย่างด้วย เพราะฉะนั้น ท่านผู้ฟังกระทำยัญอะไรบ้างหรือเปล่า ไม่ใช่เฉพาะการฆ่าสัตว์เท่านั้นที่เป็นเรื่องยัญ
ที่มา ...