ฟังธรรมควรได้ประโยชน์ ได้เหตุผล
การฟังธรรมก็ควรที่จะให้ได้ประโยชน์ ได้เหตุผลจากการฟัง เพื่อจะได้ ประพฤติปฏิบัติตามได้ถูกต้องด้วย แต่รู้สึกว่าถ้าเป็นแบบปกติธรรมดานี่ หลายท่านก็อาจจะรู้สึกว่าสตินี้เจริญน้อยเสียจริงๆ ท่านอยากจะได้สติมากๆ แต่อย่าลืมเรื่องของการเจริญสตินั้น เป็นเรื่องของการเจริญปัญญา รู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏจริงๆ ด้วยสติ คือการที่ขณะนั้นมีการระลึกได้แล้วก็พิจารณาลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ วิธีนี้วิธีเดียวเท่านั้นไม่ใช่วิธีอื่น เพราะเหตุว่าไม่ว่ากิเลสที่ละเอียดสลับซับซ้อนซ่อนอยู่อย่างไรก็ตาม ถ้าขณะนั้นปรากฏ ปัญญาจะต้องรู้ว่าสภาพนั้นไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย แล้วแต่ว่าจะเป็นทางตา หรือทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ
แล้ววิธีนี้เป็นวิธีขัดเกลา เป็นวิธีที่ทำให้ท่านละคลายความไม่รู้ ละคลาย อกุศลต่างๆ โดยที่ประการแรกที่สุดนั้นรู้ว่าอกุศลต่างๆ เหล่านั้นก็ไม่ใช่ตัวตน ไม่เหมือนกับวิธีที่จะระงับไว้ด้วยสมาธิ ถ้าเป็นวิธีที่ระงับไว้ด้วยสมาธิแล้วละก็ ท่านได้ความสงบเพียงชั่วคราว แต่ไม่รู้ว่าชีวิตจริงๆ ของท่านวันหนึ่งๆ นั้นไม่มีสิ่งใดเลยที่จะพึงยึดถือว่าเป็นตัวตนได้ ฉะนั้นก็เป็นเรื่องที่ท่านจะต้องพิจารณาเปรียบเทียบให้แน่ใจจริงๆ ว่า ถ้าเป็นทางที่จะให้รู้ลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏในขณะนี้แล้วท่านจะต้องเจริญสติในขณะนี้เอง
มีข้อสงสัยอะไรไหมคะ การรู้ลักษณะของอารมณ์ที่กำลังปรากฏโดยไม่จำกัดสถานที่ ไม่จำกัดเวลา ไม่จำกัดอารมณ์ คือไม่เลือกอารมณ์ ถ้าขณะนั้นรู้ลักษณะของนามและรูปโดยไม่จงใจ โดยไม่เลือก เป็นสัมมาสติ เป็นสัมมาทิฏฐิ เรื่องของการเจริญสติปัฏฐานเป็นเรื่องที่ละเอียดมากทีเดียว ความต้องการแอบแฝงอยู่ที่ไหนอย่างไรบ้างบางท่านอาจจะไม่รู้สึกตัวเลย เคยมีความจงใจในเฉพาะบางนามบางรูป พอมีความรู้สึกตัวทีไร รู้เฉพราะนามนั้น รู้เฉพาะรูปนั้น จิตจดจ้อง อยู่ที่นั่น ไม่สามารถที่จะทำให้รู้กำลังเห็นตามปกติ กำลังได้ยินตามปกติคือในขณะนี้ เพราะเหตุว่าในขณะนี้ไม่ได้จดจ้อง แล้วแต่ว่ากำลังเห็นเกิดระลึกได้ รู้ว่าที่กำลังเห็นก็เป็นเพียงสภาพรู้ทางตา หรือสิ่งที่ปรากฏในขณะนี้ก็เป็นของจริงที่ปรากฏทางตา การเจริญสติปัฏฐานนั้นละ อภิชฌาและโทมนัสในโลก โลกคืออารมณ์ที่กำลังปรากฏ ไม่ว่าอารมณ์นั้นจะเป็นอะไรก็ตาม ละความยินดียินร้ายด้วยการรู้ลักษณะของนามและรูปมากขึ้น
ที่มา ...