ขณะที่กำลังฟังด้วยความตั้งใจที่จะเข้าใจ
ถ. ถ้าอย่างนั้น ขณะกำลังตั้งใจฟังอยู่ในขณะนี้ ก็เป็นการเพิ่มอภิชชาขึ้นด้วยใช่ไหม
สุ. อภิชชา ใช่ไหมคะ กำลังฟัง ฟังธรรมเป็นกุศลหรืออกุศลคะ? เป็นกุศล เพราะฉะนั้นไม่ใช่อภิชชา เกิดพร้อมกันไม่ได้ แต่ว่าไม่ใช่สติปัฏฐานเป็นกุศลขั้นการฟัง ถ้าโดยปริยัติโดยอภิธรรมก็เป็น มหากุศลญานสัมปยุตต์ เวลาที่เจริญสติปัฏฐานก็เป็น มหากุศลญานสัมปยุตต์ แต่อารมณ์ต่างกัน เพราะเหตุว่าในขณะที่กำลังฟังด้วยความตั้งใจที่จะเข้าใจ ในขณะนั้นเป็นมหากุศล เป็นญาณสัมปยุตต์จริง แต่ไม่ใช่การรู้ลักษณะของได้ยิน และไม่ใช่การรู้ลักษณะของเสียง เพราะฉะนั้น ในขณะที่ฟังแล้วเข้าใจยังเป็นตัวตนอยู่ เป็นกุศลจริงแต่เป็นกุศลขั้นการฟัง ไม่ใช่เป็นกุศลที่ละความเห็นผิดในนามและรูปที่กำลังปรากฏ ฉะนั้น ก็จะต้องแยกด้วยถ้าเป็นกุศลขั้นการฟัง ก็ต้องเป็นกุศลขั้นการฟัง ไม่ใช่กุศลในขณะที่กำลังเจริญสติปัฏฐาน ในขณะที่กำลังฟังก็เจริญสติปัฏฐานได้ รู้ลักษณะของนามและรูปที่กำลังปรากฏได้ แต่ว่าใครจะรู้แล้วหรือยัง นั่นอยู่ที่ว่าเริ่มเจริญสติมากน้อยเท่าไรแล้ว
ที่มา ...