จิตเกิดขึ้นทีละหนึ่งขณะ

จิตเป็นสภาพที่เกิดขึ้นทีละหนึ่งขณะ สำหรับแต่ละคนมีจิตเกิดขึ้นขณะหนึ่ง แล้วจิตก็ไม่เที่ยง เพราะเหตุว่าสิ่งใดสิ่งหนึ่งก็ตามที่เกิด สิ่งนั้นต้องดับ เหลือวิสัยที่เราจะคิดว่า จิตขณะนี้เกิดดับสืบต่อนับไม่ถ้วน แต่ว่าค่อยๆ เริ่มเข้าใจว่า ทางตาที่เห็น ไมใช่ทางหูที่ได้ยิน และก็ไม่ใช่ทางใจที่คิดนึก

นี่ก็แสดงให้เห็นเฉพาะทางว่า จิตจะต้องรู้ทีละทาง เพราะฉะนั้นเวลาที่พูดถึงเรื่องสภาพธรรม ก็คือขณะนี้ ให้เข้าใจสิ่งที่กำลังมีในขณะนี้ กำลังเห็น ซึ่งทุกคนกำลังเห็นให้เข้าใจถูกต้องว่า เป็นสิ่งซึ่งมีจริง แล้วก็เป็นธรรมที่ไม่มีใครสามารถบังคับบัญชาได้ แล้วก็เกิดดับ แต่ละทาง เมื่อความจริงเป็นอย่างนี้ ก็สามารถประจักษ์ด้วยตนเอง ไม่ใช่ไปพียงไปคิดว่าแยกกัน

ค่อยๆ ไปทีละเล็กทีละน้อย คือ เข้าใจขณะที่สภาพธรรมกำลังปรากฏ