เรื่องปฏิบัติเป็นเรื่องของสังขารขันธ์

ท่านอาจารย์ หมายความยังไงคะผู้ที่เข้ามาปฏิบัติธรรมใหม่ๆ

ประทีป หมายความว่าเริ่มสนใจที่จะ....

ท่านอาจารย์ ศึกษาค่ะเปลี่ยนจากคำว่าปฏิบัติเลย เพราะมันไม่มีความหมายอะไรถ้าไม่มีความรู้ ความเข้าใจ อย่างที่เขาตื่นเต้น แล้วเขาใช้กันแล้วเราจะไปใช้ตามเขา อย่างที่เขาใช้คำว่า วิปัสสนา ๆ โดยเขาไม่รู้เรื่องเลย ใช่ไหมคะ เขาก็ใช้คำว่า วิปัสสนารักษาโรคอย่างนี่ แล้วเราก็จะไปใช้คำว่าวิปัสสนากับเขาด้วย ก็ไม่ถูก

เพราะฉะนั้นถึงใครจะใช้คำว่าปฏิบัติ ก็ปล่อยให้เขาใช้ไปเถิด แต่สำหรับเราก็จะต้องรู้ว่าศึกษาธรรม ต้องมีความเข้าใจธรรม แล้วก็เมื่อเข้าใจแล้ว ก็รู้ว่า ตัวตนหรือเราไม่มี ก็บอกแล้วว่ามีจิต มีเจตสิก มีรูป เพราะฉะนั้นที่ปฏิบัติธรรมจะเป็นเราปฏิบัติได้ยังไง หรือเราจะมานั่งคิดว่า เราจะปฏิบัติวันนั้นวันนี้ก็ไม่ได้ เพราะเป็นเรื่องของจิต เจตสิก เป็นเรื่องของนามขันธ์ ๔ เรื่องของสังขารขันธ์โดยเฉพาะ ที่ว่าสติมีปัจจัยเมื่อไรก็เกิดขึ้นเมื่อนั้น แล้วก็ให้ตรงกับสิ่งที่เราได้ยินได้ฟังด้วย

เพราะฉะนั้นเรื่องที่เขาจะปฏิบัติกัน หรือผู้มาปฏิบัติธรรมหรืออะไร ทิ้งไปเลย แต่ไม่ได้หมายความว่าเราปฏิบัติธรรมแบบเราปฏิบัติ แต่ว่าเป็นปัญญาและสติที่รู้ว่า ไม่ใช่เราที่ปฏิบัติ แต่เป็นสติที่เกิดระลึกเมื่อไร ก็ปฏิบัติกิจของสติเมื่อนั้น