ความเป็นอนัตตา กับ เรื่องของปัจจัย

ถ้าได้ศึกษาเรื่องของสภาพธรรมโดยละเอียดยิ่งขึ้น เท่าที่จะสามารถจะเข้าใจได้ในตอนต้น ก็จะทำให้เห็นความเป็นอนัตตายิ่งขึ้น เพราะฉะนั้นในตอนนี้คิดว่าอยากจะกล่าวถึงเรื่องของปัจจัยบ้างตามสมควร เพราะเหตุว่าถ้าได้ทราบเรื่องของปัจจัยก็จะทำให้เห็นความเป็นอนัตตาของสภาพธรรมทั้งหลายว่า สภาพธรรมแต่ละประเภทเกิดขึ้นเพราะมีปัจจัย ไม่ใช่ว่าจะเกิดขึ้นได้ลอย ๆและสภาพธรรมที่เกิดแล้วเป็นปัจจัยที่จะทำให้สภาพธรรมอื่นเกิดในขณะนั้นพร้อมกันหรือว่าเป็นปัจจัยที่จะให้สภาพธรรมอื่นเกิดขึ้นข้างหน้าในอนาคตแม้ในอีกแสนโกฏิกัปป์ ผัสสะในขณะนี้เองค่ะก็จะเป็นปัจจัยได้ถึงอย่างนั้น