เศษของกรรม ต้องคิดนึกก่อนหรือไม่

ผู้ฟัง ผมเคยได้ยินว่า เศษของกรรมหมายความว่า การที่จะกระทำกรรมที่เป็นกุศลกรรมหรืออกุศลกรรมก็ดี เราจะต้องมีการรำพึงก่อน หรือคิดนึกก่อน ใคร่ครวญก่อน นั่นเป็นเศษของกรรมหรือเปล่าครับ ก่อนที่จะทำให้ครบองค์

ท่านอาจารย์ นั่นเป็นบุพเจตนา

ผู้ฟัง ไม่ใช่ลักษณะเศษของกรรม

ท่านอาจารย์ ไม่ใช่ค่ะ เป็นตัวกรรมที่จะครบองค์ต่อเมื่อการกระทำนั้นสำเร็จลง ถ้าท่านผู้ฟังคิดที่จะถวายทาน หรือให้สิ่งหนึ่งสิ่งใดเพื่อประโยชน์สุขแก่บุคคลหนึ่งบุคคลใด กุศลจิตเกิด การให้นั้นสำเร็จหรือยัง เพียงคิดว่าจะให้

ผู้ฟัง ยังครับ

ท่านอาจารย์ ยังไม่สำเร็จใช่ไหมคะ แต่กุศลจิตเกิดแล้ว แต่กรรมยังไม่สำเร็จ และกว่ากรรมจะสำเร็จ กุศลจิตที่เป็นชวนะจะเกิดอีก ๗ ขณะ ๗ ขณะ อีกกี่ครั้ง

ผู้ฟัง ก็นับไม่ได้

ท่านอาจารย์ ก็นับไม่ได้ เพราะฉะนั้นก็แล้วแต่ว่ากรรมใดจะให้ผลหมด หรือว่ายังให้ผลไม่หมดก็เป็นเศษของกรรม ซึ่งยังสามารถให้ผลได้

ถ้าอ่านในอรรถกถา ก็จะมีเรื่องเศษของกรรมอยู่เสมอ กรรมนั้นให้ผลแล้ว ยังให้ไม่หมด เพราะฉะนั้นต่อมาภายหลังก็เกิดเป็นอะไรๆ หรือว่ากรรมนั้นให้ผลแล้วแต่ยังให้ผลไม่หมด เพราะฉะนั้นในชาตินั้นจึงได้รับผลของกรรมนั้น ทางตา หรือทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย อย่างไรๆ

เคยปวดหัวตัวร้อนนิดๆ หน่อยๆ ไหมคะ ต้องเป็นผลของอกุศลกรรม เป็นเศษของกรรมได้ไหม เพียงนิดหน่อย หกล้มนิดหนึ่ง มีบาดแผลเล็กน้อย แต่กรรมที่ทำจริงๆ สำเร็จครบองค์ไปแล้วสามารถที่จะทำให้เกิดในอบายภูมิได้ เกิดได้นรกก็ได้ เกิดเป็นเปรตก็ได้ เป็นอสุรกายก็ได้ เป็นสัตว์เดรัจฉานก็ได้ นั่นคืออกุศลกรรมที่สำเร็จเป็นกรรมบถครบองค์ให้ผล แต่ว่าการเจ็บปวดนิดหน่อย ปวดหัวตัวร้อนเล็กๆ น้อยๆ เจ็บไข้ได้ป่วยเล็กน้อย ก็ต้องเป็นผลของอกุศลเหมือนกัน จะเป็นเศษของกรรมได้ไหม

เรื่องของกรรมเป็นเรื่องที่สลับซับซ้อนมาก และถ้าไม่ใช่พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าก็จะไม่มีใครพยากรณ์ว่า ในขณะที่วิบากจิตเกิดในขณะนี้ เป็นผลของกรรมใด

ผู้ฟัง เมื่อกี้อาจารย์ถามว่าอะไรครับ ขอทวนคำถามอีกที

ท่านอาจารย์ เจ็บปวดเล็กน้อย ปวดหัวตัวร้อนนิดหน่อย หกล้มมีแผลเล็กน้อย เป็นผลของอกุศลกรรม ใช่ไหมคะ แต่อกุศลกรรมจริงๆ ที่ทำครบองค์แล้วสามารถจะทำให้ปฏิสนธิเกิดในอบายภูมิได้ คือ เกิดในนรกได้ ฆ่าสัตว์ครบองค์ มีเจตนาก่อนฆ่า รู้ว่าสัตว์นั้นมีชีวิต มีความเพียรในการฆ่า และสัตว์นั้นก็ตายลงไปด้วยจากการฆ่านั้น ครบองค์ ทำให้เกิดในอบายภูมิ แต่ว่ายังไม่หมดผลของกรรม โดยการที่ว่าเมื่อเกิดเป็นมนุษย์ก็ยังเป็นผู้ที่มีโรคภัยเบียดเบียนบ่อยๆ

ผู้ฟัง เป็นลักษณะเศษของกรรมใช่ไหมครับ

ท่านอาจารย์ ค่ะ ถ้าผลของกรรมจริงๆ ก็ทำให้เกิดในอบายภูมิ แต่เศษของกรรมก็ติดตามมา ทำให้เป็นผู้ที่สุขภาพร่างกายไม่ดี ไม่แข็งแรง