เยื่อใย ยึดถืด ผูกพันในรูปนามในอดีตกาล

ก็มีคนที่อยากจะรู้ว่า ชาติก่อนเคยเป็นใคร เพราะอะไรคะ ความผูกพัน ยึดถือ นามธรรมและรูปธรรมในชาตินี้ว่าเป็นบุคคลนี้ ยังไม่พอ ยังย้อนกลับไปที่จะผูกพันยึดถือในนามธรรมและรูปธรรมที่ล่วงไปแล้วในอดีตกาล นับไม่ถ้วน กลับมายึดถือว่าเป็นเรา เคยเป็นบุคคลในครั้งนั้น

นี่เป็นความเยื่อใยยึดถือผูกพันในตัวตนอย่างมากทีเดียวแต่ แต่สำหรับผู้ที่หมดกิเลสแล้ว หรือเป็นผู้ที่มีปกติเจริญสติปัฏฐานไม่ผูกพัน ไม่ยึดถือในนามธรรมและรูปธรรมในปัจจุบัน เช่น พระอริยสาวกและพระอรหันต์ในครั้งนั้น ท่านได้ฟังได้ทราบเรื่องในอดีตของท่านและของพระผู้มีพระภาค แต่ไม่ใช่ด้วยความยึดถือในความเป็นตัวตน ในความเป็นบุคคล แต่เป็นผู้ที่รู้เหตุในอดีตที่ได้กระทำ ที่ได้สะสมมา ที่เป็นปัจจัยให้มีการกระทำทางกาย ทางวาจา แม้จิตใจ ความนึกคิดเป็นไปต่างๆ ก็สืบเนื่องมาจากอดีตชาติที่กระทำแล้วนั่นเอง