ทั้งชีวิตเป็นการศึกษา

เพราะฉะนั้นชีวิตทั้งชีวิตเป็นการศึกษา แต่ว่าการศึกษา ถ้าไม่เข้าใจจุดประสงค์จริงๆว่าศึกษาเพื่ออะไร อย่างวิชาการทางโลก ศึกษาเรื่องความรู้ที่จะให้มีความสามารถในการทำงาน ในการเลี้ยงชีพ นั่นคือจุดประสงค์ของการศึกษาทางโลก แต่จุดประสงค์ของการศึกษาทางธรรม ธรรมเป็นสิ่งที่มีจริง ถ้าจะให้ใครศึกษาต้องให้คนนั้นเห็นถูก ไม่ใช่ให้เห็นผิด

เพราะฉะนั้นเราจะเป็นส่วนที่ให้การศึกษา หรือว่าถึงแม้ว่ายากเกินไปก็ไม่เอาแล้ว แต่ว่าถ้าถึงแม้ว่ายากเกินไป หรือยากแต่ไม่เกินไป เริ่มต้นได้ทีละเล็กทีละน้อย การศึกษาต้องเริ่มตั้งแต่ขั้นอนุบาลหรือเปล่าคะหรือเอาปริญญาเอกมาศึกษาทันที เป็นไปไม่ได้เลย ใช่ไหมคะ สติปัฏฐานเป็นระดับไหน อนุบาล ประถม หรือว่าปริญญาเอกถ้าไม่มีความเข้าใจเรื่องสติปัฏฐานเลย ใช้แต่ชื่อว่าสติปัฏฐาน แล้วเราเองซึ่งเป็นผู้ที่จะให้ความรู้คนอื่น เราเองถ้าไม่ได้ศึกษา ก็เป็นผู้ที่ไม่รู้เมื่อผู้ไม่รู้ให้คนอื่น คนอื่นก็ไม่รู้ ผู้นั้นก็ไม่รู้ ก็ไม่รู้กันต่อๆไป

นี่ไม่ใช่จุดประสงค์ของการศึกษา เพราะฉะนั้นในโลกนี้จะมีคนสักเท่าไรก็ตาม แต่ถ้ามี ๑ หรือ ๒ หรือ ๓ หรือจำนวนน้อยสักเท่าไรก็ตาม แต่หวังดีต่อบุคคลอื่น เป็นมิตรจริงๆ คือให้ความรู้ที่ถูกต้อง ถ้าไม่ใช่มิตรเราให้สิ่งที่ผิด เราไม่มีความเมตตากรุณาสงสารเขาเลย ให้สิ่งที่ผิด แล้วเขาก็เห็นผิด ไม่ใช่ชาตินี้ชาติเดียว ความเห็นผิดเริ่มและก็จะมากขึ้นจะติดตามทุกชาติไป