อธิปติปัจจัย กับ อิทธิบาท ๔

มีท่านผู้ฟังสงสัยไหม เชิญค่ะ

โกศล เท่าที่ฟังอาจารย์บรรยายมานี้ พอสรุปได้ว่า อธิปติปัจจัยนี้ คือ มีองค์ธรรม ๔ ประการ คือ ฉันทะ วิริยะ จิตตะ และวิมังสา

ท่านอาจารย์ สำหรับสหชาตาธิปติปัจจัย

โกศล ยังสงสัยว่า วิมัสาธิปติเป็นไปในทางกุศลก็ได้ อกุศลก็ได้

ท่านอาจารย์ อกุศลไม่ได้เลย และสำหรับกุศลก็ต้องเว้นญาณวิปปยุตต์ด้วย

โกศล ถ้าอย่างนั้นก็เหลือองค์ธรรมอีก ๓ เท่านั้น ที่เป็นไปได้ทั้ง ๒ ทาง ทีนี้เมื่อมาเปรียบเทียบกับอิทธิบาท ๔ ที่คุณทรงเกียรติพูดเมื่อกี้นี้ ก็แสดงให้เห็นว่า อิทธิบาท ๔ นั้น ไม่มีทางที่จะเป็นไปในอกุศลได้

ท่านอาจารย์ ถูกต้องค่ะ แล้วก็ไม่เป็นไปได้ในกุศลอื่น นอกจากในภาวนากุศลด้วย เพราะเหตุว่าเป็นปัจจัยที่จะให้เกิดความสำเร็จ ซึ่งได้แก่ความสำเร็จที่เป็นความมั่นคงของความสงบ เป็นสมถภาวนา และความสำเร็จคือประจักษ์แจ้งลักษณะของสภาพธรรมที่เป็นวิปัสสนาภาวนา