ทำไมระลึกเมื่อไรก็เป็นอดีตไปแล้ว

ได้รับจดหมายขากท่านผู้ฟังท่านหนึ่ง ขอให้พิจารณาข้อความตอนหนึ่งของจดหมายฉบับนี้ที่ว่า แต่ปัญญาบารมีของผมยังไม่คมกล้า คือ ปัญญายังไม่เร็ว ยังไม่ไว ยังไม่ละเอียด คือระลึกไม่ทันขณะปัจจุบัน กว่าจะระลึกได้ก็เป็นอดีตไปเสียแล้ว

ผู้ที่มีปกติเจริญสติปัฏฐานไม่ต้องคิดถึงอดีตเลย ใช่ไหมคะ กว่าจะระลึกได้เป็นอดีตไปเสียแล้ว ไม่สำคัญเลย ขณะนี้สิ่งที่กำลังปรากฏเป็นปัจจุบัน ทำไมจะต้องคิดถึงอดีต แต่ถ้าเป็นผู้มีปกติเจริญสติปัฏฐานแล้ว ไม่คำนึงถึงเลยว่า ขณะที่แล้วไปนั้นสติไม่ได้เกิดระลึกลักษณะของสภาพธรรม เพราะเหตุใด เพราะเหตุว่าขณะนี้มีสิ่งที่กำลังปรากฏ เพราะฉะนั้น ผู้มีปกติเจริญสติปัฏฐาน คือ ระลึกได้ทุกขณะ เพราะเหตุว่ามีสภาพธรรมที่กำลังปรากฏทุกขณะ ไม่ต้องคำนึงถึงสิ่งที่ผ่านไปแล้วว่า ระลึกไม่ทัน ถ้าเป็นในลักษณะนั้นไม่ใช่สติปัฏฐาน แต่ถ้าเป็นสติปัฏฐาน เมื่อกี้นี้ผ่านไปแล้ว ก็ผ่านไปแล้ว ไม่จำเป็นต้องห่วง ต้องกังวลไปคิดว่าไม่ทัน ถ้าคิดว่าไม่ทัน จะไม่ทันขณะนี้อีก เพราะในขณะที่คิดนี้ สภาพธรรมที่ปรากฏก็ดับไปอีก

เพราะฉะนั้น ผู้มีปกติเจริญสติปัฏฐาน คือ สติระลึกทันที มีสภาพธรรมที่กำลังเป็นปัจจุบันทุกขณะ เพราะเหตุว่าขณะที่ผ่านไปแล้วก็ผ่านไปแล้ว แต่ขณะที่กำลังปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจเป็นปัจจุบันทั้งนั้น

เพราะฉะนั้น ผู้มีปกติเจริญสติปัฏฐาน จะไม่กล่าวว่า ระลึกไม่ทัน เพียงแต่หลงลืมสติ หรือว่าสติกำลังระลึกลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ