จะทำให้ความสงสัยบรรเทาลงอย่างไร

ผู้ฟัง ขอกราบเรียนถามท่านอาจารย์ ซึ่งอาจจะเป็นเรื่องส่วนตัว บางครั้งจะรู้สึกว่า การจะนำพระธรรมคำสอนมาใช้ในชีวิตประจำวัน หรือใช้ในเชิงวิชาชีพ เป็นสิ่งที่ยาก และบางครั้งเวลาเราทำ เราก็จะรู้สึกสงสัย ไม่แน่ใจว่า ถูกต้องหรือเปล่า การให้ความรู้คนผิดๆ ก็เป็นโทษอย่างมหันต์ ความลังเล สงสัย ไม่แน่ใจ จะเข้ามาตลอดเวลา และบางครั้งก็รู้สึกว่า เราจะสวนกระแสไหวไหม เพราะกระแสทางโลกยุคปัจจุบันต้องการอะไรง่าย สะดวก สบาย แล้วธรรมก็อยู่ในความคิดของคนไทยว่าเป็นเรื่องที่ง่ายไปแล้ว เลยพบว่า บางทีพบอุปสรรคมากเหลือเกินในการทำงานเพื่อพระศาสนา

ขอกราบเรียนถามว่า ความสงสัย ความลังเลใจ เป็นตัวบั่นทอนพอสมควร

ท่านอาจารย์ วิธีที่จะหายสงสัย เราศึกษาเพิ่มขึ้นจนความสงสัยนั้นน้อยลงไป แต่ว่าเราคงจะไม่ลืมว่า โลกยุคนี้เป็นยุคเสื่อมของพระพุทธศาสนา อีกไม่นานเลยพระศาสนาจะอันตรธาน มีพระไตรปิฎกจริง มีอรรถกถาจริง มีตำราจริง แต่ไม่มีความเห็นถูกตามพระไตรปิฎกนั้น ก็เท่ากับว่าเพิ่มความเห็นผิดอย่างรวดเร็วมาก ยิ่งความเห็นผิดแพร่หลายมากเท่าไร ก็บั่นทอนความถูกต้องของพระศาสนามากเท่านั้น ซึ่งเราไม่มีทางจะทำอะไรได้เลยกับจิตใจของคนกับยุคสมัยของโลก แต่เราสามารถช่วยตัวเองได้ด้วยการเป็นคนหนึ่งที่ไม่เห็นผิด ต้องอาจหาญ ร่าเริง กล้าหาญจริงๆ ต่อการอยู่ฝ่ายถูก ถ้าเราเห็นอย่างนี้ ก็คงไม่มีใครเอาเราไปฆ่าตายนะคะ ถ้าจะไม่ได้ลาภ ได้ยศ ได้สรรเสริญ เพราะสอนถูก ก็ไม่เห็นเป็นไร เพราะเราไม่ต้องการลาภ ยศ สรรเสริญจากพระศาสนา หรือจากใดๆ เพราะต้องเป็นเรื่องละ

สิ่งหนึ่งที่ทุกคนจะหลงทางจากพระศาสนาก็คือ คำนึงถึงตัวเอง และเป็นผู้ติดในลาภ ยศ สรรเสริญ สักการะ แต่ถ้าเป็นเรื่องละโดยตลอด จะเห็นว่า ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข เป็นไปตามเหตุตามปัจจัย แล้วก็หมด ไม่มีอะไรที่ยั่งยืน การสรรเสริญจริงๆ สรรเสริญคุณความดี หรือสรรเสริญเกียรติยศ ชื่อเสียง เงินทอง ลองคิดดู ใครก็ตามมีเกียรติยศใหญ่ มีชื่อเสียงมาก มีเงินทองมหาศาล ก็เป็นที่ติเตียนในความประพฤติที่ไม่ดีทางกาย วาจา และรวมถึงใจด้วย ถ้าเป็นผู้โหดร้าย แต่ถ้าเป็นคนดี เป็นกุศล ถึงจะไม่มีลาภ ยศ สรรเสริญ สุขอย่างนั้น แต่ก็ไม่มีผู้ติเตียน

สิ่งหนึ่งที่เป็นอันตรายสำหรับผู้ศึกษาธรรมก็คือการติดในสักการะ ในลาภ ยศ สรรเสริญ เพราะฉะนั้น ต้องมั่นคงจริงๆ เพื่อการละ ไม่ว่าจะศึกษาหรือทำงานเผยแพร่พระศาสนาก็เป็นไปเพื่อการละ แต่ถ้าเป็นผู้เห็นถูกต้องจริงๆ จะเห็นคุณประโยชน์ของการเป็นผู้มั่นคงในทางที่ถูกต้อง วันหนึ่งข้างหน้าก็จะได้ประโยชน์ใหญ่จริงๆ ที่จะไม่ตามสิ่งที่ผิด หรือตามธรรมที่ผิด เป็นผู้กล้าที่จะยืนในทางที่ถูกได้ ต้องเป็นที่สรรเสริญแน่ค่ะ สำหรับผู้ที่มั่นคง