ผู้เจริญสติปัฏฐานมีสีลพัตตปรามาสไหม
ผู้ฟัง ผู้เจริญสติปัฏฐานยังมีสีลพัตตปรามาสได้ไหมครับ
ท่านอาจารย์ แน่นอนค่ะ จนกว่าจะดับหมดด้วยโสดาปัตติมรรค
ผู้ฟัง รู้สึกว่า บางท่านถึงวิปัสสนาญาณที่ ๓ ที่ ๔ ยังมีวิปัสสนูปกิเลส เข้าใจว่า เป็นหนทาง อันนั้นเป็นสีลพัตตปรามาสด้วยหรือเปล่าครับ
ท่านอาจารย์ ที่จริงถ้าเป็นปัญญาที่รู้ถูก เห็นถูก เขารู้หนทางจนสามารถประจักษ์การเกิดดับของสภาพธรรมที่เป็นอุทยัพพยญาณ นี่เป็นพลววิปัสสนา
เพราะฉะนั้น ความต่างของตรุณวิปัสสนา กับพลววิปัสสนา มากมายเหลือเกิน เพราะเหตุว่านามรูปปริจเฉทญาณ สัมสนญาณ ปัจจัยปริคหญาณ สัมมสยญาณ เป็นปัญญาระดับที่ยังไม่ทั่ว แต่สามารถประจักษ์ลักษณะของสภาพธรรมตรงตามนั้น
ผู้ฟัง แต่ยังสามารถเข้าใจผิดได้
ท่านอาจารย์ ไม่ใช่สามารถเข้าใจผิด หมายความว่า เวลาที่สติปัฏฐานไม่เกิด หรือว่ามีความต้องการเพียงเล็กน้อย ความต้องการนั้นไม่ใช่หนทาง ทุกคนก็รู้ว่า หนทางที่ถูกต้องคือหนทางละ ไม่ใช่หนทางติด แต่แม้กระนั้นก็ยังมีความต้องการ และอาจจะขวนขวาย ซึ่งขณะนั้นไม่ใช่ละ เพราะถ้าละต้องเป็นภังคญาณ
เพราะฉะนั้น ก็จะเห็นได้ว่า การที่จะค่อยๆ เข้าใจขึ้นด้วยความละเอียดอย่างยิ่ง ด้วยการรู้ว่า นี่ไม่ใช่ เพราะเหตุว่านั่นผิด นั่นคือสีลพัตตปรามาส เล็กๆ น้อยๆ นิดๆ หน่อยๆ
เพราะฉะนั้น ก็จะเข้าใจความละเอียดว่า สีลพัตตปรามาสแม้ขณะที่กำลังอบรมเจริญอยู่ มีความเห็นถูกต้อง แต่ตราบใดที่ยังไม่ได้ประจักษ์แจ้ง ก็จะมีการแทรกเกิดขึ้นแม้เล็กนิดเดียวชั่วขณะนั้น
เพราะฉะนั้น ปัญญาก็จะต้องสามารถรู้ว่า ขณะนั้นเป็นอะไรที่จะละ ผู้นั้นจะเข้าใจได้ว่า เพราะสีลพัตตปรามาสนี่แหละจึงทำให้มีสีลพัตตปรามาสใหญ่ๆ โตๆ ข้างหลัง เพราะไม่สามารถรู้ความจริงของสภาพธรรมได้ถูกต้อง
เพราะฉะนั้น ความเห็นผิดก็จะเพิ่มตามลักษณะของสีลพัตตปรามาส ซึ่งยังมีหนาแน่น ก่อนที่ปัญญาระดับนั้นจะเกิด