ชื่อต่างๆ ของจิต

วิญญาณเป็นสภาพรู้ เป็นธาตุรู้ ไม่ใช่รูป ไม่มีรูปใดๆ เลย อย่างเสียงแม้ว่าเรามองไม่เห็น แต่เป็นรูป เพราะเหตุว่าเสียงไม่ใช่สภาพรู้ แต่ขณะที่กำลังได้ยิน ลักษณะที่ได้ยิน มีคนตายไม่ได้ยิน เพราะคนตายไม่มีจิตใจ แต่ขณะที่คนเป็นๆ ได้ยิน ลักษณะที่ได้ยินเป็นสภาพของจิตชนิดหนึ่ง แล้วเราจะเรียกว่า “วิญญาณ” ก็ได้ “มโน” ก็ได้ “มนัส” ก็ได้ คือ จิตเป็นคำที่ใช้แทนสภาพที่เป็นสภาพรู้

เพราะฉะนั้นแล้วแต่ภาษา เหมือนอย่างผู้หญิง จะเรียกว่า “นารี” ก็ได้ “กุมารี” ก็ได้ “สตรี” ก็ได้

เพราะฉะนั้นจิตซึ่งเป็นสภาพรู้ เราจะเรียก “วิญญาณ”ก็ได้ เรียก “มโน” ก็ได้ เรียก ”มนัส” ก็ได้ แต่สภาพรู้นี้ไม่มีใครเห็นเลย ทุกอย่างที่เห็นเป็นรูป ในขณะนี้ทางตา ไม่ว่าจะมีรูปร่างเป็นสัตว์ เป็นนก เป็นคน เป็นเปรต เป็นยักษ์ เป็นอะไรก็ตามแต่ สิ่งที่ปรากฏให้เห็นเป็นรูป เราไม่สามารถจะเห็นจิต หรือวิญญาณได้ เพราะว่าจิตกับวิญญาณมีความหมายเดียวกัน