คติสมบัติ - คติวิบัติ

เพราะฉะนั้น กรรมที่เป็นเหตุแห่งวิบาก เพราะคติสมบัติหรือวิบัติ ๑

คติสมบัติก็ได้แก่การเกิดในสุคติภูมิ คติวิบัติก็ได้แก่การเกิดในทุคติภูมิ ถ้าเป็นผลของกุศลก็ทำให้เกิดในสุคติภูมิ ถ้าเป็นผลของอกุศลก็ทำให้เกิดในทุคติภูมิ เพราะฉะนั้นคติก็มีส่วนสำคัญว่า จะทำให้กรรมใดๆ ที่ได้กระทำไปแล้วมีโอกาสที่จะเกิดขึ้นทำกิจให้ผลเป็นอุปถัมภกกรรม หรือว่าอุปปีฬกกรรม หรือว่าเป็นอุปฆาตกกรรมแต่ไม่ใช่ว่ากรรมที่ทำไปแล้วจะไม่มีผล ตราบใดที่ยังไม่รู้แจ้งอริยสัจธรรมถึงขั้นเป็นพระอรหันต์ถึงขณะที่ปรินิพพาน กรรมใดที่ได้กระทำแล้วก็ยังมีโอกาสที่จะให้ผลอย่างหนึ่งอย่างใด คือ อาจจะเป็นอุปถัมภกกรรม หรือว่าอุปปีฬกกรรม หรือว่าเป็นอุปฆาตกกรรม

ถ้าเกิดในสวรรค์ อกุศลกรรมที่ได้กระทำแล้วก็ไม่มีโอกาสที่จะให้ผลเหมือนอย่างเกิดในภูมิมนุษย์ หรือในภูมิที่เป็นคติวิบัติ เช่น ในภูมินรก ในภูมิเปรต ในภูมิอสุรกาย ในภูมิสัตว์เดรัจฉาน

นี่ก็เป็นความสำคัญของกรรมที่จะให้ผลว่า ย่อมแล้วแต่คติ คือ กำเนิดด้วย

ไม่ทราบในเรื่องคติสมบัติ คติวิบัติ มีข้อสงสัยไหมคะ

ถ้าเกิดเป็นสัตว์เดรัจฉานเป็นผลของอกุศลกรรม ทั้งๆ ที่ในชาติก่อนก็คงจะได้ทำบุญกุศลไว้เป็นอันมากด้วยในสังสารวัฏฏ์ แต่เมื่อเป็นคติวิบัติ คือ เกิดเป็นสัตว์เดรัจฉาน ย่อมไม่สามารถจะได้รับผลของกุศลกรรมอื่นๆ เหมือนอย่างในภูมิมนุษย์ เพราะฉะนั้นก็คงจะเป็นเพียงมีผู้เลี้ยงดู และก็มีอาหารการบริโภคสมบูรณ์ แต่ก็ไม่สามารถที่จะอบรมเจริญกุศลอื่นๆ เช่น การฟังธรรม หรือการสนทนาธรรม การอบรมเจริญปัญญาที่จะพ้นจากสังสารวัฏฏ์ได้ แต่ว่าก็ยังมีกุศลวิบาก คือ ไม่ต้องเดือดร้อน มีผู้ที่อุปถัมภ์เลี้ยงดูให้ได้ความสุขสบาย บางทีเกิดเป็นช้างที่มีรูปร่างลักษณะที่สมบูรณ์ ก็ทำให้ได้รับยศถาบรรดาศักดิ์ได้เหมือนกัน นั่นก็เป็นเรื่องของผลซึ่งติดตามอุปถัมภ์หลังจากที่ปฏิสนธิจิตเกิดแล้ว