อุปธิสมบัติ - อุปธิวิบัติ

สำหรับกรรมเป็นเหตุแห่งวิบากเพราะอุปธิสมบัติหรือวิบัติ

อุปธิก็หมายความถึงรูปร่าง หน้าตา ทรวดทรง ผิวพรรณ การเกิดเป็นผู้มีรูปทรงหน้าตาผิวพรรณดี ย่อมเป็นเหตุนำมาซึ่งกุศลวิบากอื่นๆ ได้ ตรงกันข้ามกับการเกิดเป็นผู้พิกลพิการต่างๆ แทนที่จะได้สมบัติ ก็เป็นไม่ได้

นอกจากนั้นจะต้องอาศัยกาลสมบัติหรือกาลวิบัติด้วย ในการที่กรรมแต่ละกรรมจะให้ผล

เพราะฉะนั้นแต่ละบุคคลประมาทไม่ได้เลย ถึงแม้ว่าจะเป็นผู้ได้สะสมบุญกุศลมาแล้วในอดีตก็จริง แต่ถ้าอยู่ในสมัยของกาลวิบัติ อกุศลกรรมย่อมมีโอกาสที่จะให้ผลได้ เป็นผู้ที่ไม่ควรประมาทว่า เมื่อเป็นผู้ที่สั่งสมกุศลอยู่เสมอ เพราะฉะนั้นก็คงจะไม่มีอกุศลวิบาก แต่เมื่อเป็นกาลวิบัติแล้ว ถึงแม้ว่าจะเป็นผู้ที่เคยสะสมบุญกุศลมาไว้มาก และเป็นกาลวิบัติ ก็ย่อมมีปัจจัยที่จะให้อกุศลที่ได้สะสมมาแล้วมีโอกาสที่จะให้ผล