การติดรูปแบบที่เคยปฏิบัติถูกหรือผิด
ผู้ฟัง ถ้าเราติดรูปแบบที่เราเคยดู เคยเห็น เคยศึกษามา เราไปติดตัวนั้น แล้วผมศึกษาจากอาจารย์ สิ่งต่างๆ ที่เราเคยอ่านมา เคยรู้มา มันไม่ถูกตามสภาวะของปรมัตถ์ ไม่ทราบผมสรุปอย่างนี้ถูกหรือผิดครับ
ท่านอาจารย์ สิ่งหนึ่งซึ่งทุกคนจะลืมไม่ได้คือ ทุกอย่างไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใคร ไม่มีใครอยากมีความเห็นผิด แต่ก็มีความเห็นผิดมากมายในโลก ใครจะแก้ความเห็นผิดมากมายนั้นให้หมดได้
เพราะฉะนั้น ก็ต้องมีความมั่นคงในความเป็นอนัตตา โลกจะเปลี่ยนไปอย่างไร พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ทรงพยากรณ์ถึงความเสื่อม จนถึงพระพุทธศาสนาจะอันตรธาน ไม่เหลือ แต่ยังไม่ถึงยุคนั้น ใกล้จะถึง
เพราะฉะนั้น การใกล้จะถึงก็แสดงให้เห็นว่า ใกล้อย่างไร คำสอนหรือการเข้าใจคำสอนก็จะเปลี่ยนแปลงไป แต่ใครจะไปฝืนโลกหรือกระแสของโลก หรือสิ่งที่จะเกิดขึ้นเป็นไปไม่ได้เลย แต่ตราบใดที่คำสอนยังมีอยู่ และผู้นั้นไม่ประมาทคำสอน คำสอนที่ลึกซึ้งจะเปลี่ยนให้ไม่ลึกซึ้งไม่ได้ สิ่งที่จะต้องอบรมด้วยความอดทนจริงๆ ก็จะต้องอบรมด้วยความอดทนจริงๆ ถ้าเข้าใจถูกอย่างนี้ เราก็ไม่ไปคิดว่า จะต้องให้เกิดปัญญามากๆ วันนี้ พรุ่งนี้ ทั้งๆ ที่กว่าปัญญาจะเกิดได้ต้องอบรม ที่มีคำกล่าวว่า จะทำนาแล้วมานั่งคำนวณว่า กว่าข้าวจะสุกจะต้องใช้น้ำเท่าไร แล้วทุ่มเทไป ผลก็คือข้าวตาย เพราะไม่ใช่สิ่งที่เราจะดลบันดาลหรือทำได้
เพราะฉะนั้น ก็เป็นเรื่องของแต่ละคนที่เป็นผู้ตรง และตรงต่อพระธรรมวินัยด้วย สิ่งใดที่เป็นคำสอนที่ถูกต้อง เราเป็นผู้ตรงต่อคำสอน ไม่คำนึงถึงองค์กร หรือบุคคล หรือใครๆ แต่ถ้าสามารถช่วยได้ ก็พร้อมจะช่วย แต่ที่จะแก้ไขให้ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นไปตามที่ถูกที่ต้องทั้งหมด ความผิดใดๆ ในโลกก็ไม่มี นี่เป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้
เพราะฉะนั้น ที่แก้สังคมไม่ได้ ก็เพราะเหตุว่าเกี่ยงให้คนอื่นแก้ อย่างหลายคนบอกว่า พระพุทธศาสนาประเสริฐ ดีที่สุด แก้ปัญหาทุกปัญหาได้ ไม่ว่าจะเป็นปัญหาเศรษฐกิจ หรือปัญหาศีลธรรม ควรเรียน ผู้ที่พูดอย่างนี้เรียนหรือเปล่า เห็นไหมคะ สรรเสริญทุกประการ แล้วก็บอกว่า ต้องแก้ด้วยพระพุทธศาสนา ต้องมีการอบรมเจริญปัญญา ต้องปฏิบัติ แต่ผู้ที่กล่าวเรียนหรือเปล่า ตราบใดที่ผู้นั้นไม่เรียนด้วยตัวเอง คนอื่นก็เช่นเดียวกัน ก็พูด ก็สรรเสริญ แต่ไม่มีการเรียนเลย
เพราะฉะนั้น สังคมก็คือแต่ละหน่วยของชีวิต เราก็เป็นส่วนหนึ่ง แต่ละคนก็เป็นส่วนหนึ่ง ถ้าแต่ละส่วนศึกษาธรรม ไม่มีปัญหาเลย คือไม่ต้องเกี่ยวให้คนอื่นศึกษา แล้วเราไม่ศึกษา แต่ถ้าจะช่วยสังคมหรือจะช่วยให้เข้าใจธรรม ก็คือเราศึกษา และต่อจากนั้นแต่ละคนก็คือตัวเองก็จะมีการศึกษา แต่ว่าให้คนอื่นศึกษา แต่ตัวเองไม่ศึกษา ก็ไม่มีทางสำเร็จได้ ช่วยตัวเองนี่ช่วยไหวไหมคะ มีกำลังใจพอหรือเปล่าคะ