มหาภูตรูปสำคัญต่อจิตและเจตสิกอย่างไร

ผู้ฟัง ความสำคัญของมหาภูตรูปต่อปรมัตถธรรมอีก ๒ อย่าง คือ จิต และเจตสิกอย่างไร

ท่านอาจารย์ ที่จริงแล้วรูปเป็นส่วนที่แยกขาดจากนามธรรม ไม่ว่ารูปจะอยู่ที่ไหน ตรงไหนก็ตาม เพราะรูปไม่ใช่สภาพรู้ แต่มีสภาพรู้ คือ จิต และเจตสิกซึ่งเป็นนามธรรมที่ต้องรู้สิ่งหนึ่งสิ่งใด และมีรูปปรากฏทั่วๆ ไป เพราะฉะนั้น นามธรรมก็ต้องรู้รูป แต่การรู้มหาภูตรูป จะรู้ได้เฉพาะทางกายเท่านั้น ทางตาไม่สามารถเห็นมหาภูตรูปได้ ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ไม่สามารถรู้เลย

เพราะฉะนั้น การรู้ลักษณะของมหาภูตรูปได้ ก็มีทางเดียว คือ เมื่อกระทบกับมหาภูตรูป

นี่คือความเกี่ยวข้องสัมพันธ์ จิต เจตสิกเป็นสภาพรู้ แต่การจะรู้มหาภูตรูปได้ ต้องรู้เฉพาะทางกาย กระทบกับกายเท่านั้น