ทำไมถึงแยกเป็นกายานุปัสสนา

ผู้ฟัง ทำไมถึงแยกเป็นกายานุปัสสนา หรือว่าจิตตานุปัสสนา

ท่านอาจารย์ ตามการยึดถือ กายอยู่ที่ไหน ยึดถือที่นั่นว่าเป็นกาย ซึ่งความจริงก็เป็นนามธรรม และรูปธรรม เพราะฉะนั้น เมื่อยังยึดถือว่าเป็นกายของเรา ก็ให้พิจารณาจนมีความเห็นถูกต้องว่า ลักษณะของสภาพธรรมที่เคยยึดถือว่าเป็นกายนั้น แท้ที่จริงเป็นอะไร เกิดแล้วก็ดับไป แต่ก็คือธรรมทั้งหมด

ผู้ฟัง ซึ่งทุกอย่างก็เป็นอนัตตาทั้งนั้น

ท่านอาจารย์ แต่ไม่ดู ไม่ใช่ดู

ผู้ฟัง มีสติระลึกรู้

ท่านอาจารย์ แล้วแต่สติจะเกิดหรือไม่เกิด บังคับสติไม่ได้ ความเป็นอนัตตาต้องตั้งแต่ต้น แล้วหนทางนี้อย่าลืมว่า เป็นหนทางละ เพราะอริยสัจ ๔ แม้แต่จะเห็นทุกขอริยสัจ ก็ต้อละสมุทัยสัจ จึงสามารถประจักษ์แจ้งนิโรธสัจได้