รูปเกิดก่อน วิถีจิตทางปัญจทวารจึงเกิดได้

ทรง. ปกติอายุของรูปมีถึง ๑๗ ขณะของจิต เมื่อจิตเกิดดับไม่ถึง ๑๗ ขณะ แล้วรูปจะดับไปก่อนได้อย่างไร หมายความว่ารูปเกิดก่อนจิตเกิดหรือครับ

ท่านอาจารย์ แน่นอนค่ะ เพราะฉะนั้นบางทีรูปเกิดก่อนหลายขณะ ก่อนที่วิถีจิตจะเกิด

ถาม ที่อาจารย์บอกว่าเมื่อรูปเกิดขึ้น ดับไปแล้ว จิตยังไม่เกิด ขอให้อาจารย์ยกตัวอย่างให้ฟัง

ท่านอาจารย์ ธรรมดารูปก็เกิด แล้วมีอายุ ๑๗ ขณะ แล้วก็ดับ แล้วแต่ว่าจะกระทบกับปสาท แล้วก็เป็นปัจจัยให้วิถีจิตเกิดขึ้นรู้อารมณ์นั้น มากหรือน้อยวิถีเท่านั้นเอง ตามเหตุตามปัจจัยไม่มีใครสามารถจะไปยังยั้งว่ารูปที่เกิดแล้วต้องให้วิถีจิตเกิดครบทั้ง ๗ วิถีเสียก่อนแล้วจึงดับ เพราะเหตุว่ารูปเองก็มีอายุเพียงแค่ ๑๗ ขณะของจิต เพราะฉะนั้นถ้ารูปใดเกิดแล้วกระทบ แล้ววิถีจิตยังไม่เกิด ภวังคจลนะก็เกิดแล้วก็ดับ ภวังคจลนะนั้นเองก็เกิดแล้วดับ ก่อนที่วิถีจิตจะเกิด เมื่อเป็นอย่างนั้นรูปก็ต้องดับก่อนตทาลัมพนจิตจะเกิดได้เพราะฉะนั้นจึงเป็นชวนวาระ ถ้าตทาลัมพนจิตยังไม่เกิด