ปัญญาเป็นเรื่องอบรม ไม่ใช่ทำ

อบรมไปเรื่อยๆ ปัญญาไม่ใช่สามารถจะเกิดได้อย่างฉับพลันทันทีอย่างมากมายรวดเร็วนะคะ แต่ต้องอาศัยการอบรมด้วยการระลึกศึกษารู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามปกติ คือในขณะนี้ แต่ละขณะ ตามความเป็นจริง ทำอะไรไม่ได้ค่ะเรื่องของปัญญาไม่ใช่เรื่องทำ แต่เป็นเรื่องที่จะต้องอบรมจนกระทั่งเป็นปัญญาที่ค่อยๆเพิ่มขึ้นๆ เวลาความรู้เกิดขึ้นรู้ ก็รู้ว่ารู้ เวลาที่ความรู้ไม่เกิดแล้วก็ไม่รู้ ก็ต้องตรงต่อความเป็นจริงว่ายังไม่รู้ สภาพธรรมแต่ละอย่างเป็นของจริง อวิชชาก็เป็นอวิชชาคือไม่รู้ วิชชาก็คือวิชชาคือรู้ แต่ไม่มีตัวตนที่สามารถจะไปเร่งรัด หรือว่าจะไปพยายามให้เกิดปัญญาโดยไม่อบรม โดยไม่ศึกษา ไม่ว่าจะเป็นทางโลกหรือทางธรรมก็ตาม ความรู้จะต้องเกิดขึ้นเพราะการศึกษา