ปัญญารู้ความแตกต่างของสมาธิที่มีกำลัง

สมาธิมีกำลังขึ้นได้แน่นอน สำหรับท่านที่เจริญสติปัฏฐาน ไม่ต้องห่วง ไม่ต้องไปทำสมาธิเสียก่อน แต่การที่จะรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏ จะนำมาซึ่งกุศลทั้งปวง สมาธิขั้นใดเกิดก็รู้ตามความเป็นจริงว่า เป็นสมาธิขั้นนั้น และถ้าสมาธิที่สูงกว่านั้นเกิดขึ้นก็รู้ความต่างกันของขณะที่สมาธิไม่มีกำลังถึงขั้นนั้นกับขณะที่สมาธิมีกำลังขั้นนั้น ประกอบด้วยปัญญาจริงๆ ในขณะนั้น ไม่ใช่เต็มไปด้วยความต้องการว่า อยากจะถึง แต่ไม่ประกอบด้วยปัญญา เพราะว่าไม่สามารถรู้ลักษณะของจิตที่สงบตั้งมั่นพร้อมด้วยสมาธิที่มีกำลังเพิ่มขึ้น ความสงบแต่ละขณะในชีวิตประจำวัน ภายหลังท่านผู้ฟังจะรู้ความต่างกันที่ละเอียดขึ้นว่า ลักษณะของความสงบที่เพิ่มขึ้น และมั่นคงขึ้น แต่ต้องมีเหตุปัจจัยที่เกิดความสงบพร้อมกับความสงบที่มั่นคงขึ้นปรากฏเสียก่อนจึงจะรู้ได้ ในขณะที่มีลมหายใจเป็นอารมณ์ ขณะนั้นสงบไหม และในขณะที่สงบจริงๆ ต้องมีเหตุที่เป็นกุศลจิต และภายหลังระลึกรู้ที่ลมหายใจบ่อยขึ้น และรักษาความสงบ และจิตสามารถสงบจริงๆ ด้วยปัญญา และเวลาที่สมาธิมีกำลังเพิ่มขึ้น ปัญญาจะรู้ความต่างกันของความสงบขั้นที่ไม่ประกอบด้วยสมาธิ และความสงบที่มั่นคงขึ้นประกอบด้วยสมาธิที่มีกำลังขึ้น ปัญญาจะเต็มที่ในขณะนั้น

เรื่องของปัญญาเป็นเรื่องที่สำคัญมาก เป็นเรื่องความรู้จริงๆ และความรู้อย่าปนกับความไม่รู้ และจะเปรียบเทียบได้ว่า ต่างกันจริงๆ ถ้าความสงบมั่นคง ลักษณะของสมาธิมีกำลังแล้วรู้ลักษณะของสมาธิที่มีกำลังพร้อมความสงบ จะรู้ได้ว่า ปัญญาคืออย่างไร ปัญญาคือความรู้ในขณะนั้นจริงๆ