ประจักษ์เห็นกับคิดเป็นนามรูปปริเฉทญานใช่ไหม

ผู้ฟัง ประจักษ์แจ้งในจักขุทวารวิถีกับมโนทวารวิถี ขณะนั้นชื่อว่า นามรูปปริจเฉทญาณใช่ไหมครับ

ท่านอาจารย์ วิถีไหนก็ได้ อารมณ์อะไรก็ได้ ถ้าปัญญาเกิดขึ้นทางมโนทวารแทงตลอดในลักษณะที่ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคลของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏในขณะนี้ทีละอย่าง เวลานี้ไม่ใช่ทีละอย่าง เป็นโลกที่เต็มไปด้วยบุคคลหลายคน แสดงว่ามโนทวารวิถีเกิดสืบต่อจากทางตา และทางหูก็ยังได้ยินเสียงต่างๆ เสียงอะไรคะ เสียงรถจักรยานยนต์ เสียงอะไรคะ เสียงกบ กบอยู่ไหน จักรยานยนต์อยู่ที่ไหน สภาพธรรมตามความเป็นจริงคือเสียงเท่านั้น ถูกไหมคะที่ปรากฏทางหู แต่เวลาเสียงเกิดขึ้น เสียงอะไร ในขณะนั้นถ้านึกว่าเป็นเสียงกบ ขณะนั้นความเป็นสัตว์ เป็นบุคคล เป็นตัวตน อยู่ที่เสียง จึงไม่ใช่เพียงสภาพธรรมชนิดหนึ่ง เพราะเหตุว่าเป็นกบ เป็นสัตว์ เป็นบุคคล เป็นตัวตน

เพราะฉะนั้น การประจักษ์แจ้งลักษณะของสภาพธรรมโดยไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่เพียงเสียงปรากฏ แล้วไม่นึกถึงกบ หรือเสียงปรากฏ แล้วไม่นึกถึงรถจักรยานยนต์ ไม่ใช่เพียงเท่านั้น เพียงเท่านั้นยังไม่ใช่การประจักษ์แจ้งลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริง ที่เป็นวิปัสสนาญาณทางมโนทวาร แต่ที่จะเป็นวิปัสสนาญาณคือ สภาพธรรมปรากฏทางมโนทวารทีละอย่าง ไม่ปนกันเลย